شهر ارومیه؛ تاریخ، جغرافیا، اقتصاد

در دل آذربایجان غربی، شهر ارومیه با قدمتی ۳۰۰۰ ساله، خودنمایی می‌کند. آیا می‌دانستید که این شهر نه تنها مرکزی برای تجارت بلکه خانه‌ای برای اولین‌های تاریخی است؟ در این نوشتار با جاهای دیدنی ارومیه و جاذبه‌های باستانی و طبیعی آن بیشتر آشنا می‌شوید.

جغرافیای شهر ارومیه

این شهر یکی از کلان‌شهرهای ایران، مرکز استان آذربایجان غربی و شهرستان ارومیه است که در شمال غربی ایران و در منطقه آذربایجان واقع شده‌است. این شهر با ۱۳۳۲ متر ارتفاع از سطح دریا در غرب دریاچه ارومیه، در دامنه کوه سیر و در میان دشت ارومیه قرار گرفته‌است.

آب و هوای این شهر با متوسط درجه حرارت سالانه ۸/۹ درجه سانتی‌گراد در تابستان تقریباً گرم و در زمستان بسیار سرد می‌باشد. دوره بارندگی از اواخر مهر و ابتدای آبان شروع شده و تا خرداد ادامه دارد.

در مجموع ۱۲۰ روز از سال در ارومیه یخبندان است و میانگین بارش سالانه در آن ۳۶۰ میلی‌متر می باشد.

روشهای دسترسی به این شهر:

• زمینی

با خودروی شخصی از تهران: این نوع سفر از اتوبان تهران – کرج آغاز می شود و به قزوین می‌رسد. سپس از شهرهای ابهر، زنجان و تبریز می‌گذرد و وارد ارومیه می‌شود. فاصله از تهران: ۷۶۵ کیلومتر و مدت سفر زمینی ۸ ساعت و نیم است.

با اتوبوس از تهران: اتوبوس‌های تهران به ارومیه از ترمینال بیهقی یا آرژانتین، یا ترمینال غرب حرکت می‌کنند.

• هوایی

مدت سفر هوایی ۱ ساعت است و از فرودگاه به مرکز شهر و برعکس، اتوبوس‌های درون شهری و تاکسی برقرار است.

• ریلی

راه‌آهن شهر ارومیه هنوز افتتاح نشده است، اما می‌توانید به یکی از سه ایستگاه تبریز،‌ مراغه یا زارعی سفر کنید و از آنجا به ارومیه بروید. از تبریز تا ارومیه حدود یک ساعت و نیم راه است. مدت سفر با قطار از تهران تا تبریز حدود ۱۰ ساعت است.

جمعیت و اقتصاد ارومیه

این شهر طبق سرشماری سال 2016 میلادی در ایران با ۷۳۶٬۲۲۴ نفر جمعیت دارد و دهمین شهر پرجمعیت ایران و دومین شهر پرجمعیت منطقه ی شمال‌غرب ایران به‌شمار می‌آید.

ارومیه با قرارگیری بر سر راه‌های تجارتی، به عنوان گمرکی برای صادرات و واردات کالا از ایران به دیگر نقاط و بالعکس بوده است. همچنین، این شهر همواره محلی برای خرید و فروش محصولات کشاورزی و عشایری مردم اطراف این شهر بوده است.

نوع محصولات کشاورزی در استان آذربایجان غربی مخصوصا شهر ارومیه باعث شده که این استان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد. باغ‌های گسترده انگور و سیب این استان از شهرت خاصی نسبت به شهرستان‌های دیگر برخوردار است و نظر هر بیننده‌ای را در فصل تابستان به خود جلب می‌کند. تنوع انگور و سیب‌ها در این شهر در نوع خود کم‌نظیر است.

مزرعه ها و باغ های این شهر جاذبه های گردشگری ارومیه را در زمینه گردشگری روستایی و مزرعه گردی تشکیل می دهند.

تاریخ ارومیه

این شهر قدمت ۳۰۰۰ ساله دارد و یکی از ۱۹ شهر تاریخی ایران است که آثاری ثبت شده در سازمان یونسکو دارد.

این شهر در سده‌های گذشته رخدادها و حوادث متعددی از قبیل اشغال توسط عثمانی‌ها و روس‌ها را تجربه کرده ‌است. همچنین به سبب موقعیت مناسب که در میان شاه‌راه ارتباطی قفقاز، میان‌رودان و آسیای صغیر داشته در گذشته از مراکز تجاری منطقه به ‌شمار می‌رفته ‌است.

عقیده بر این است که شهر ارومیه در هزاره دوم قبل از میلاد مسیح تأسیس شده‌است. قدمت این شهر با قدمت شهرهای تاریخی و باستانی سارد و نینوا برابری می‌کند.

از تپه های متعدد در نزدیکی شهر تا به حال اشیای بسیار قدیمی به دست آمده‌است. ارومیه اواخر هزاره دوم قبل از میلاد و اوایل هزاره اول قبل از میلاد در اورارتوی باستانی قرار داشته است.

این شهر پس از اسلام یکی از سکونتگاه های پرآب و غنی از نظر میوه و حاصلخیزی بوده است. در دوره سیطره دیلمیان بر آذربایجان، بارها نزاع و جنگ در این شهر رخ داد که از رونق آن کاست.

در سده ۱۸ میلادی، سرنوشت ارومیه به سرنوشت افشارهای مستقر در دشت ارومیه گره خورد و عثمانی‌ها طی نبردی وارد این شهر شدند. اما به مرور این شهر توسط نیروهای ایرانی آزاد شد.

در طی جنگ جهانی اول ارومیه چندین نوبت دست به دست گشت. در جریان جنگ‌های بین آشوری‌ها و ترک‌ها همه جمعیت آشوریان در جلگه ارومیه جمع شدند.

اوضاع این شهر در دوره پهلوی رفته رفته بهبود یافت. رقابت سیاسی روس‌ها و انگلیسی‌ها مانع از ایجاد خط‌آهن در شمال‌غربی ایران طی جنگ جهانی اول شد. در دوره پهلوی، نام شهر ارومیه به رضائیه تبدیل و پس از انقلاب اسلامی 1979 میلادی دوباره به نام سابق بازگشت.

آثار باقیمانده از این رویدادها در طول تاریخ است که امروز بخشی از جاهای دیدنی ارومیه را برای ما به جای گذاشته است.

ارومیه کجاست؟

شهر ارومیه در استان آذربایجان غربی در شمال غرب ایران، در نزدیکی مرز با کشور ترکیه قرار دارد. موقعیت مکانی این شهر را در زیر مشاهده می‌کنید:

سخن پایانی

شهر ارومیه نه تنها به خاطر موقعیت جغرافیایی و اقلیم خاص خود بلکه به واسطه تاریخ غنی و فرهنگ بی‌نظیرش، همچنان یکی از نقاط کلیدی ایران محسوب می‌شود. بازدید از جاهای دیدنی ارومیه، فرصتی برای تجربه تاریخ زنده و دیدنی‌های طبیعی که هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند، است. ارومیه، شهر اولین‌ها، می‌تواند تجربه‌ای فراموش نشدنی برای هر گردشگری باشد.