قاچاق سازمان یافته لوازم خانگی با ارز یارانه‌ای/ ۳۵ درصد از بازار لوازم خانگی متعلق به قاچاق است
یک کارشناس حوزه لوازم خانگی بیان کرد: مانع از واردات قانونی لوازم خانگی شدند، به همه ذی‌نفعان ضربه زدند و امروز هم با تدوام این مسیر هم به قاچاق کمک می‌کنند و هم باعث کوچک شدن سهم سفره تولید ایرانی شده‌اند. مردم هم متضرر می‌شوند، چون پول برند خارجی را می‌دهند، غافل از این که بخش زیادی از این کالاها فیک است و خدمات پس از فروش ندارد.
احسان فدایی، کارشناس حوزه لوازم خانگی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادآنلاین درخصوص زمزمه‌های واردات لوازم خانگی به کشور، بیان کرد: موضوع آزادسازی واردات لوازم خانگی در کشور ما سال‌ها است که درگیر دو مقوله خطرناک شده که یکی بحث بازی‌های سیاسی و دیگری نگاه‌های غیرکارشناسی و پوپولیستی است. از زمانی که اقتصاد ما درگیر مناسبات سیاسی شد و اقتصاد با سیاست درگیر شد، دچار بحران شدیم.
فدایی افزود: از زمان دولت احمدی‌نژاد ممنوعیت واردات برای یک‌سری از لوازم خانگی آغاز شد و در نهایت در سال ۹۷ سران قوا به دلیل مشکلات ارزی و بحث حمایت از تولیدات داخلی، ممنوعیت واردات لوازم خانگی دارای مشابه داخلی را تصویب کردند و در سال ۹۸ هم که ترامپ از برجام خارج شد شرکت‌های خارجی دفاتر خود را در ایران جمع کردند. در شهریور ماه سال ۱۴۰۰ هم حکم حکومتی رهبر انقلاب مبنی بر ممنوعیت واردات کالاهایی که برند کره‌ای دارند ابلاغ شد که در تقابل با بحث بلوکه شدن پول‌های ایران در کره جنوبی بود.
وی ادامه داد: با داغ شدن بحث ممنوعیت واردات، رویکردی مطرح شد که باید به استقلال صنعتی و نقطه‌ای برسیم که وابستگی نداشته باشیم. این شعارها در فضای سیاسی جواب می‌داد، اما آیا در واقعیت اقتصاد امکان‌پذیر بود؟
فدایی توضیح داد: صنعت لوازم خانگی صنعتی است که نیاز به به‌روزرسانی مداوم دارد. به همین دلیل در همه جای دنیا به جز کشور چین، دیگر خودشان تولیدشان را انجام نمی‌دهند؛ چرا که تعداد قطعات بسیار زیاد است، صرفه اقتصادی ندارد و حتما باید به سمت مونتاژ بروند و بخش زیادی از قطعات را به تناسب وارد کنند. این مورد حتی برای کشورهایی مانند کره‌جنوبی که صاحب تکنولوژی در این زمینه هستند نیز صدق می‌کند.
به گفته فدایی، در صنعتی که عملا درگیر واردات است نمی‌توانید بگویید که ما در این صنعت می‌خواهیم به استقلال صنعتی برسیم و اصلا چنین چیزی تعریف ندارد.
اراده‌ای برای مقابله با قاچاق لوازم خانگی وجود ندارد
فدایی توضیح داد: در بحث‌های ممنوعیت واردات، بدون درنظرگرفتن زیرساخت‌ها، ظرفیت‌ها و توان لازم این شعار مطرح شد و بیشتر تقابلی ارزشی بود تا یک نگاه اقتصادی و کارشناسی. همان موقع با این موضوع مخالف بودیم و گفتیم تا زمانی که زیرساخت‌ها آماده، ظرفیت‌ها تکمیل و نیازها رفع نشده نباید این کار را انجام داد. از همه مهمتر در کشوری که اراده و خواست واقعی و توان برای مقابله با قاچاق وجود ندارد، هنگامی که جلوی واردات قانونی، هدفمند و با تعرفه گرفته میشود، عملا به فضای قاچاق کمک میشود.
وی اضافه کرد: در چند سال اخیر واردات قانونی لوازم خانگی حذف شده و در چنین شرایطی، هم دولت حقوق گمرکی دریافت نمی‌کند، هم مصرف‌کننده با یک برند قانونی و شرکت‌دار طرف نیست و از همه مهمتر خود تولیدکننده است که رقیب خودش را با شفافیت نمی‌بیند.
این کارشناس حوزه لوازم خانگی گفت: ممنوعیت واردات لوازم خانگی فضا را برای قاچاق فراهم کرد، چون نیاز به این کالاها وجود داشت. فرهنگ و تجربه زیسته مردم ایران می‌گفت که برند خارجی خوب است و استفاده کنید.
۳۵ درصد گردش مالی صنعت لوازم خانگی دست قاچاق است
به گفته فدایی، حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد گردش مالی صنعت لوازم خانگی دست قاچاق است و امروز کل ذی‌نفعان صنعت لوازم خانگی از دولت و مصرف کننده گرفته تا تولیدکننده و فروشنده متضرر شده‌اند.
واردات لوازم خانگی قاچاق با خروج ارز یارانه‌ای
وی گفت: عملا با قاچاق سازمان یافته طرف هستیم و واردات لوازم خانگی توسط کولبرها مطرح نیست و این مباحث آدرس غلط دادن است. نکته بد ماجرا این است که محصولاتی مانند سوخت و دارو که در ایران ارزان است و به آنها یارانه تعلق می‌گیرد از کشور خارج میشود و لوازم خانگی قاچاق وارد میشود. در واقع کالایی که ارز یارانه‌ای دارد خارج و کالا با ارز آزاد برمی‌گردد که حاشیه سود بالایی دارد.
این کارشناس اقتصادی گفت: علی‌رغم تمام تلاش‌هایی که برندهای ایرانی در چند سال اخیر داشته‌اند کالای قاچاق خارجی توانسته سهم بازار را بگیرد. در دوران رکود تورمی چون قدرت خرید کاهش یافته، اولویت مردم برای خرید لوازم خانگی این است که برند معتبر، قیمت مناسب و از همه مهمتر تنوع داشته باشد و بحث خدمات پس از فروش و واردات رسمی اولویت آخر است. برندهای خارجی که بعضا فیک هستند وارد کشور واولویت خرید مردم میشود و سهم برندهای ایرانی را هم در بازار می‌گیرد.
فدایی گفت: مانع از واردات قانونی لوازم خانگی شدند، به همه ذی‌نفعان ضربه زدند و امروز هم با تدوام این مسیر هم به قاچاق کمک می‌کنند و هم باعث کوچک شدن سهم سفره تولید ایرانی شده‌اند. مردم هم متضرر می‌شوند، چون پول برند خارجی را می‌دهند، غافل از این که بخش زیادی فیک است و خدمات پس از فروش ندارد.
نگاه صفر و صدی به واردات لوازم خانگی جواب نمی‌دهد
وی عنوان کرد: نگاه صفر و صدی به واردات لوازم خانگی جواب نمی‌دهد و باید نگاه کارشناسی به این حوزه داشته باشیم و حد تعادل و ظرفیت‌ها را در نظر بگیریم. برخی محصولات مانند هواپز و هواساز در داخل کشور تولید نمی‌شود، قطعات وارد و برند ایرانی نصب و فروخته میشود، این موارد را می‌توان رسما وارد کشور کرد. اگر واردات قانونی برندهای خارجی انجام شود، دولت می‌تواند حتی تعرفه بالا بگیرد و بخشی از بازار هزینه‌اش را می‌دهد.
این کارشناس حوزه لوازم خانگی گفت: منابع ارزی محدود است و تحریم‌ها هر روز سنگین‌تر میشود، در چنین شرایطی که تامین دارو و مواد اولیه در اولویت است و دولت اصلا نمی‌تواند واردات لوازم خانگی را در اولویت قرار دهد.
فدایی گفت: با استفاده از ارز آزاد و تعیین تعرفه بالا می‌توان واردات رسمی لوازم خانگی را آزاد و کنترل کرد و بازار را در اختیار قرار گرفت.
