سورپرایز اقتصادی ایران به کمک ابرقدرت‌ها / تیر آمریکا خطا رفت
در دورانی که روابط اقتصادی منطقه‌ای اهمیت فزاینده‌ای یافته است، امضای نقشه راه همکاری‌های تجاری و اقتصادی میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) در دوم مهر ۱۴۰۴، نقطه عطفی در تاریخ مناسبات این منطقه محسوب می‌شود.
به گزارش اقتصادآنلاین، در تاریخ دوم مهر ۱۴۰۴ (۲۴ سپتامبر ۲۰۲۵)، سندی مهم در مقر کمیسیون اقتصادی اوراسیا در مسکو به امضا رسید که نویدبخش فصل تازه‌ای از همکاری‌های اقتصادی و تجاری میان ایران و پنج کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا (روسیه، قزاقستان، بلاروس، ارمنستان و قرقیزستان) است. این سند که “نقشه راه همکاری‌های تجاری و اقتصادی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۸” نام دارد، چارچوب کلی همکاری‌های آتی را مشخص کرده و بر تعمیق ادغام ایران در فضای اقتصادی اوراسیا تاکید دارد.
افزایش ۳۵ درصدی گردش مالی تجارت
معاون نخست‌وزیر فدراسیون روسیه، در دیدار با وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران، از افزایش ۳۵ درصدی گردش مالی تجارت میان دو کشور از زمان اجرایی شدن موافقت‌نامه تجارت آزاد بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا خبر داد. این آمار نشان‌دهنده موفقیت چشمگیر این توافق در کوتاه‌مدت است. همچنین، طی هفت ماه اول امسال (۲۰۲۵)، گردش مالی تجارت دوجانبه تهران-مسکو در مقایسه با مدت مشابه در سال ۲۰۲۴، ۱۱.۸ درصد افزایش یافته است.
جزئیات نقشه راه و کمیته‌های مشترک
سید محمد اتابک، وزیر صمت ایران، در کنفرانس خبری مشترک با آندری اسلپنف، وزیر تجارت اتحادیه اوراسیا، جزئیات این نقشه راه را تشریح کرد. وی گفت که در این سند، شرایط لازم برای اجرای هرچه بهتر موافقت‌نامه تجارت آزاد و توسعه همکاری‌های تجاری فراهم شده است. اتابک همچنین از بررسی مسائل مرتبط با روند همکاری‌های گذشته و چشم‌انداز مناسبات آینده در نخستین جلسه کمیته مشترک اجرای موافقت‌نامه تجارت آزاد خبر داد و افزود که کمیته‌های ۱۶ گانه زیرمجموعه، گزارش خود را ارائه کرده‌اند.
چشم‌انداز همکاری‌ها
انتظار می‌رود با امضای این نقشه راه و توافق‌نامه‌های دیگر، از جمله در حوزه تجارت حلال، همکاری‌ها در سطوح زیربنایی، لجستیکی، حمل و نقل جاده‌ای، دریایی، گمرکی و تجارت دیجیتال ارتقا یابد. آندری اسلپنف نیز با اشاره به اجرایی شدن موافقت‌نامه تجارت آزاد از ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴، از افزایش حدود ۱۶ درصدی حجم مبادلات تجاری میان طرفین نسبت به مدت مشابه سال قبل خبر داد و ابراز امیدواری کرد که این روند صعودی تا پایان سال جاری نیز ادامه یابد.
محورهای کلیدی همکاری
دیدار مقامات دو کشور بر زمینه‌های کلیدی همکاری تجاری و اقتصادی، با تمرکز بر اجرای توافق‌نامه تجارت آزاد متمرکز بود. همچنین، توسعه همکاری‌ها و همگرایی در چارچوب عضویت ناظر ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و تلاش‌های مشترک برای تقویت محورهای مواصلاتی اوراسیا در امتداد کریدور شمال-جنوب از دیگر محورهای این مذاکرات بود. علاوه بر این، پیشرفت پروژه‌های مشترک در زمینه‌های حمل و نقل و لجستیک، صنعت، انرژی، کشاورزی و گردشگری نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
گامی به سوی همگرایی منطقه‌ای
این توافق‌نامه و نقشه راه، گامی مهم در جهت تقویت روابط اقتصادی و تجاری ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا محسوب می‌شود و پتانسیل بالایی برای افزایش مبادلات تجاری، جذب سرمایه‌گذاری و ارتقاء همکاری‌های منطقه‌ای دارد. آمادگی طرفین برای ادامه گفت‌وگوهای سازنده، نشان از عزم جدی برای تعمیق روابط دوجانبه در همه زمینه‌های همکاری دارد.
