اربعین؛ فرصتی برای شکوفایی صنایع‌دستی و گردشگری کرمانشاه
کرمانشاه-کرمانشاه در ایام اربعین تنها گذرگاه زائران نیست، بلکه با حضور میلیونی مسافران به میدان رونق گردشگری و فروش صنایع‌دستی بدل می‌شود و هنر بومی این دیار را تا دورترین نقاط معرفی می‌کند.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: کرمانشاه در روزهای منتهی به اربعین حسینی چهره‌ای دیگر به خود می‌گیرد؛ شهری که سالیان سال دروازه عتبات عالیات بوده و جغرافیای آن نقش بی‌بدیل در مسیر تردد زائران ایفا می‌کند، در ایام اربعین بدل به گذرگاهی میلیونی می‌شود که نه تنها بعد معنوی و مذهبی دارد، بلکه ابعاد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن نیز قابل توجه است. هر ساله، میلیون‌ها زائر از نقاط مختلف کشور و حتی کشورهای همسایه، کرمانشاه را به عنوان یکی از اصلی‌ترین مسیرهای تردد خود برمی‌گزینند؛ زائری که در مسیر سفر معنوی خود، فرصتی برای آشنایی با فرهنگ، تاریخ و هنر مردم این خطه پیدا می‌کند. همین ویژگی، کرمانشاه را به صحنه‌ای بزرگ از تبادل فرهنگی و رونق گردشگری تبدیل کرده است.
کرمانشاه، استانی با سابقه‌ای دیرینه در هنرهای دستی و میراث فرهنگی، در ایام اربعین شاهد بازاری بی‌نظیر از عرضه و تقاضای صنایع‌دستی می‌شود. زائرانی که در مسیر بازگشت از عتبات عالیات یا در هنگام توقف در موکب‌ها و نمایشگاه‌ها، با محصولات متنوع صنایع‌دستی کرمانشاه آشنا می‌شوند، به نوعی سفیران فرهنگی این سرزمین به شمار می‌آیند. آنان نه تنها برای خود سوغات می‌خرند، بلکه این محصولات را به شهرها و حتی کشورهای دیگر می‌برند و بدین‌سان، هنر دست هنرمندان کرمانشاهی به دورترین نقاط می‌رسد. گیوه‌های دست‌دوز هورامان، زیورآلات سنتی، محصولات چرمی، آثار چوبی و سفالینه‌ها از جمله کالاهایی هستند که در این روزها بیش از همیشه فروش دارند و چرخه اقتصادی هنرمندان بومی را به حرکت درمی‌آورند.
اما تأثیر حضور زائران تنها محدود به خرید سوغات نیست؛ بلکه بازدید از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی کرمانشاه نیز رونق می‌گیرد. بسیاری از زائران که برای نخستین بار گذرشان به این استان می‌افتد، با نام‌ها و مکان‌هایی آشنا می‌شوند که پیش‌تر تنها در کتاب‌ها خوانده یا در رسانه‌ها دیده بودند. طاق‌بستان، بیستون، تکیه معاون‌الملک، بازار سنتی کرمانشاه و ده‌ها اثر دیگر، در روزهای اربعین شاهد حضور گسترده زائرانی است که تجربه معنوی خود را با آشنایی با میراث فرهنگی و تاریخی در هم می‌آمیزند. این ترکیب، همان نقطه تلاقی معنویت و هویت فرهنگی است که اربعین را به رخدادی منحصربه‌فرد برای کرمانشاه بدل ساخته است.
از سوی دیگر، فرصت‌های اقتصادی حاصل از این رویداد، توجه ویژه‌ای می‌طلبد. طبق آمارها، تنها در چند روز منتهی به اربعین، گردش مالی چشمگیری در حوزه صنایع‌دستی و سوغات شکل می‌گیرد. فروش میلیاردی غرفه‌های موقت صنایع‌دستی در شهرستان‌های مختلف استان گواهی روشن بر این واقعیت است. این درآمدزایی نه تنها به پایداری اقتصادی هنرمندان کمک می‌کند، بلکه به ایجاد انگیزه در نسل جوان برای ورود به عرصه تولید و خلاقیت نیز منجر می‌شود. هر گیوه‌ای که در این ایام به فروش می‌رسد، هر ظرف سفالی که به دست زائری سپرده می‌شود، در حقیقت بخشی از فرهنگ و هویت کرمانشاه را به جهان معرفی می‌کند.
نکته مهم دیگر، تأثیر این تردد میلیونی بر تقویت ظرفیت‌های گردشگری مذهبی است. کرمانشاه به واسطه موقعیت ژئوپلیتیکی و سابقه تاریخی خود، می‌تواند به پایگاهی دائمی برای گردشگری مذهبی بدل شود. تجربه سال‌های اخیر نشان داده است که اگر زیرساخت‌های مناسب فراهم گردد، این استان نه تنها در ایام اربعین بلکه در طول سال نیز می‌تواند میزبان گردشگران داخلی و خارجی باشد. اقامتگاه‌های بوم‌گردی، بازارچه‌های صنایع‌دستی، مسیرهای گردشگری تاریخی و مذهبی، همه و همه می‌توانند از رهگذر این فرصت طلایی رونق یابند.
البته باید توجه داشت که استفاده بهینه از این ظرفیت‌ها نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگی دستگاه‌های مختلف است. اگرچه استقبال زائران از نمایشگاه‌های صنایع‌دستی در سال‌های اخیر چشمگیر بوده است، اما همچنان برخی محدودیت‌ها و کاستی‌ها در حوزه تبلیغات، معرفی محصولات و زیرساخت‌های فروش وجود دارد. اینجاست که نقش اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و همچنین همراهی سایر نهادهای مرتبط پررنگ‌تر می‌شود؛ چرا که مدیریت صحیح این موج عظیم جمعیتی می‌تواند کرمانشاه را به الگویی موفق در بهره‌برداری فرهنگی و اقتصادی از ظرفیت‌های اربعین تبدیل کند.
در یک نگاه کلی، تردد میلیونی زائران اربعین از کرمانشاه نه تنها یک حرکت معنوی و مذهبی، بلکه فرصتی بی‌بدیل برای شکوفایی گردشگری و صنایع‌دستی استان است. این رویداد بزرگ، که هر سال ابعاد گسترده‌تری می‌یابد، بیش از هر چیز نشان‌دهنده پیوند عمیق بین فرهنگ عاشورایی، هنر بومی و هویت تاریخی مردم کرمانشاه است؛ پیوندی که اگر به‌درستی مدیریت شود، می‌تواند سال‌ها موتور محرک اقتصاد و فرهنگ این دیار باشد.
فروش ۷۰ میلیارد ریالی صنایع‌دستی در نمایشگاه‌های موقت اربعین کرمانشاه
داریوش فرمانی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در ایام بازگشت زوار اربعین حسینی، نمایشگاه‌های صنایع‌دستی و سوغات در استان کرمانشاه با استقبال گسترده مردم و زائران همراه بود و حجم فروش محصولات عرضه‌شده در این نمایشگاه‌ها به بیش از ۷۰ میلیارد ریال رسید.
وی افزود: این میزان فروش حاصل فعالیت ۱۲۰ غرفه صنایع‌دستی و سوغات در شهرستان‌های سنقر، کنگاور، صحنه، هرسین، کرمانشاه، اسلام‌آبادغرب، دالاهو و سرپل‌ذهاب است که با محوریت اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان دایر شد.
فرمانی با اشاره به تنوع محصولات عرضه‌شده بیان کرد: بیشترین فروش مربوط به زیورآلات سنتی، گیوه کرمانشاهی، صنایع چوبی، محصولات چرمی، ابزارآلات فلزی و سفال بوده که مورد توجه ویژه زائران قرار گرفت.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کرمانشاه ادامه داد: امسال نمایشگاه‌های موقت صنایع‌دستی در هشت نقطه از مسیر تردد زوار اربعین در استان کرمانشاه برپا شد و بازدیدکنندگان پس از بازگشت از سفر عتبات عالیات، استقبال چشمگیری از این غرفه‌ها داشتند.
وی در پایان تأکید کرد: این رویداد فرهنگی – اقتصادی علاوه بر معرفی توانمندی‌های هنرمندان بومی استان، فرصتی ارزشمند برای رونق بازار صنایع‌دستی و حمایت از تولیدکنندگان محلی فراهم ساخت.
استقبال هنرمندان صنایع‌دستی کرمانشاه از حضور میلیونی زائران اربعین
در روزهای اربعین حسینی، مسیر کرمانشاه به عتبات عالیات میزبان جمعیت میلیونی زائرانی است که از اقصی نقاط کشور برای زیارت راهی عراق می‌شوند. در این ایام، نمایشگاه‌های موقت صنایع‌دستی که به همت اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان برپا شده‌اند، به مکانی برای معرفی هنر اصیل و محصولات محلی تبدیل شده است.
مرادی یکی از تولیدکنندگان و فروشندگان صنایع‌دستی کرمانشاه که غرفه‌اش در نمایشگاه موقت مسیر زائران برپا بود، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: امسال شاهد استقبال کم‌نظیری از سوی زائران بودیم. بسیاری از مسافران در مسیر رفت یا بازگشت از عتبات عالیات به غرفه ما سر زدند و علاوه بر خرید محصولات، درباره شیوه تولید و تاریخچه صنایع‌دستی کرمانشاه هم پرس‌وجو می‌کردند.
وی افزود: برای ما هنرمندان، این تردد میلیونی زائران یک فرصت استثنایی است. به‌ویژه وقتی می‌بینیم گیوه دست‌دوز، وسایل چوبی و محصولات چرمی‌مان توسط زائران به شهرهای مختلف کشور و حتی خارج از کشور برده می‌شود، احساس غرور می‌کنیم. این یعنی هنر کرمانشاه فراتر از مرزهای استان دیده و شناخته می‌شود.
این هنرمند کرمانشاهی با بیان اینکه فروش محصولات در ایام اربعین رشد چشمگیری داشته است، گفت: نمایشگاه‌های موقت فرصت خوبی ایجاد کرده‌اند، اما نیاز ما فراتر از این است. زائران تنها چند روز در مسیر هستند و اگر نمایشگاهی دائمی در مسیر تردد یا ورودی و خروجی کرمانشاه ایجاد شود، هم در ایام اربعین و هم در طول سال می‌توانیم محصولات‌مان را به گردشگران معرفی کنیم.
مرادی ادامه داد: بسیاری از زائران از ما می‌پرسیدند که آیا این محصولات را می‌توانند در ایام دیگر سال هم تهیه کنند یا خیر. این نشان می‌دهد که وجود یک بازارچه یا نمایشگاه دائمی صنایع‌دستی در استان ضروری است؛ بازاری که هم محلی برای عرضه محصولات بومی باشد و هم برای گردشگران جذابیت ایجاد کند.
این فروشنده صنایع‌دستی در پایان تاکید کرد: از مسئولان استانی و به‌ویژه اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تقاضا داریم ایجاد یک نمایشگاه دائمی صنایع‌دستی در کرمانشاه را در دستور کار قرار دهند تا هم زمینه رونق اقتصادی هنرمندان فراهم شود و هم هنر اصیل کرمانشاه بیش از پیش معرفی گردد.
