حفاظت از اشیای موزه ای در بحبوحه جنگ و درخواست ایران از یونسکو

خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ در این هفته با ادامه جنگ متجاوزانه اسرائیل با ایران موزه‌های کشور در تعطیلی به سر می‌بردند. حتی موزه‌های شهرداری تهران نیز تا اطلاع ثانوی تعطیل شدند. این تعطیلی هنوز هم تا آخر هفته ادامه دارد و به احتمال زیاد تا اول هفته دیگر این تعطیلی لغو خواهد شد.

در این باره امیر قاسمی رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران گفت: بنا به دستور معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، در راستای حفظ و نگهداشت وسایل و اشیا تاریخی و با قدمت موزه‌ها، باغ موزه‌ها و خانه موزه‌ها در این ایام، فعالیت این مراکز تا اطلاع ثانوی تعطیل است و مسئولیت حفظ و نگهداشت این آثار بر عهده یگان حفاظت شهرداری است.

وی در ادامه افزود: ستاد گردشگری در راستای مأموریت و فعالیت خود مبنی بر تلطیف فضا برای شهروندان در این ایام اقدام به معرفی جاذبه‌های مناطق ۲۲ گانه در قالب کلیپ و موشن در فضای مجازی کرده است که این فعالیت در راستای حفظ و معرفی جاذبه‌های تهران به عنوان ثبت آثار مستند برای همه علاقمندان از هر نقطه از کشور در حال اجراست.

درخواست فوری ایران از یونسکو برای حمایت از میراث‌فرهنگی

در این هفته با توجه به نگرانی درباره وضعیت میراث فرهنگی کشور، جمهوری اسلامی ایران با ارسال نامه‌ای رسمی به آدری آزولای، دبیرکل سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو)، از این نهاد بین‌المللی خواست تا برای حفاظت از میراث‌فرهنگی و طبیعی ایران در برابر تهدیدات ناشی از تجاوزات نظامی اخیر، اقدامات فوری و مؤثری انجام دهد.

این درخواست که توسط سید رضا صالحی‌امیری، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایران امضا شده، با استناد به کنوانسیون ۱۹۵۴ لاهه (حمایت از اموال فرهنگی در زمان جنگ) و کنوانسیون ۱۹۷۲ حمایت از میراث جهانی، بر مسئولیت یونسکو و جامعه بین‌المللی در حفظ این گنجینه‌های بی‌بدیل تأکید دارد.

میراث ایران؛ ثروت مشترک بشریت

در بخشی از این نامه آمده است: بر اساس آمارهای رسمی، ایران میزبان بیش از ۴۰ هزار اثر ثبت‌شده ملی و ۲۸ پرونده ثبت جهانی شامل بیش از ۱۰۰ مکان تاریخی، طبیعی و فرهنگی است که از جمله آن‌ها می‌توان به کاروانسراهای تاریخی ایران (۵۴ کاروانسرای ثبت جهانی)، راه‌آهن سراسری، جنگل‌های هیرکانی، قنات‌های ایرانی و باغ‌های تاریخی اشاره کرد. همچنین بیش از ۵۰ اثر دیگر در فهرست موقت یونسکو برای ثبت جهانی قرار دارند.

این آثار که به عنوان میراث مشترک بشریت شناخته می‌شوند، در صورت هرگونه تخریب یا آسیب، نه تنها حافظه تاریخی ایران، بلکه هویت تمدنی جهان را با چالش مواجه خواهند کرد.

منتظر اقدام فوری شما هستیم

این هفته علی دارابی، قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در یادداشتی نوشت: ایران‌زمین، خاستگاه تمدن‌های بزرگ بشری، سرزمینی است که فرهنگ، ریشه در عمق جانش دارد و تاریخ، بر دوش آن سنگینی می‌کند. سرزمینی که نه‌تنها میراث‌دار، بلکه نگاهبان فرهنگ و تمدن جهانی است و نقش آن در پاسداشت حافظه تاریخی بشر، همواره در عرصه‌های بین‌المللی برجسته و غیرقابل‌انکار بوده است.

جمهوری اسلامی ایران از آغاز، در خط مقدم حمایت از میراث‌فرهنگی جهانی قرار داشته و با پیوستن به اسناد مهم بین‌المللی همچون کنوانسیون ۱۹۵۴ لاهه (حمایت از اموال فرهنگی در زمان مخاصمه مسلحانه) و کنوانسیون ۱۹۷۲ یونسکو (حفاظت از میراث‌فرهنگی و طبیعی جهان)، مسئولیتی تاریخی، حقوقی و اخلاقی را در قبال خود و جهان بر عهده گرفته است.

اما امروز، در یکی از تلخ‌ترین مقاطع تاریخ معاصر، با وضعیتی روبه‌رو هستیم که تنها تجاوز به مرزهای جغرافیایی یا انسانی نیست؛ بلکه تعرضی آشکار به مرزهای فرهنگی و هویتی ملت‌هاست. رژیم اشغالگر و جعلی صهیونیستی، با زیر پا گذاشتن همه هنجارهای حقوقی، اخلاقی و انسانی و در استمرار جنایات غیرانسانی خود، به میراث‌فرهنگی ایران نیز چنگ انداخته است.

رفتاری خصمانه، بی‌پایه و ویرانگر که نه‌فقط امنیت ملی ایران، بلکه امنیت فرهنگی و تاریخی جهان را به مخاطره انداخته است. چنین تهدیدی نمی‌تواند و نباید در سکوت و بی‌تفاوتی جامعه جهانی پاسخ نگیرد.

برگزاری تور بازدید از اماکن تخریب‌شده

این هفته پس از تخریب‌های پیاپی برخی از اماکن در تهران، امیر قاسمی، رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران با پرداختن به حملات رژیم صهیونیستی به تهران خبر داد: برگزاری تورهای بازدید از اماکن تخریب‌شده و محل شهادت شهدا؛ ویژه شهروندان، خانواده‌های معظم شهدا و نخبگان مناطق از جمله اقداماتی است که در دستور کار قرار دارد.

بررسی وضعیت ایمنی و حافظت آثار تاریخی موزه ملی و کاخ گلستان

این هفته علی دارابی، قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور، با حضور در مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان و موزه ملی ایران از نزدیک به بررسی وضعیت ایمنی و حفاظت آثار و اشیا تاریخی آن‌ها پرداخت.

قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور خاطرنشان کرد: با حمله تجاوزکارانه رژیم غاصب صهیونی، موزه‌ها، پایگاه‌های میراث ملی و جهانی و اماکن فرهنگی‌تاریخی به‌صورت موقت تعطیل شدند و خوشبختانه آسیبی به اموال فرهنگی‌تاریخی وارد نشد.

وی خاطرنشان کرد: بازگشایی موزه‌ها و ابنیه تاریخی در هر استان تابع شرایط مصوبه شورای تأمین آن استان است.

در این بازدید که سعید خال، مدیر کل پشتیبانی و رفاه وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و لیلا خسروی مدیرکل موزه‌ها هم حضور داشتند، آفرین امامی مدیر کاخ گلستان و جبرئیل نوکنده، رئیس کل موزه ملی ایران به ارائه توضیحاتی در خصوص اقدامات محافظتی از اشیا موزه‌ها در جنگ تحمیلی اسرائیل و ایران پرداختند.

امامی از بسته‌بندی و ساماندهی مجموعاً ۳۰۰ هزار شیء خبر داد و نوکنده هم گفت که اشیا غیرقابل انتقال به گنجینه، توسط عایق ضدحرارت و گونی‌های شن محافظت شده‌اند.

ثبت ملی ساختمان آسیب دیده صدا و سیما

این هفته سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، با اشاره به پیگیری ثبت ملی ساختمان آسیب‌دیده صداوسیما، تصریح کرد: طی نامه‌ای رسمی، پیشنهاد ثبت این ساختمان به‌عنوان اثری ملی در فهرست میراث کشور ارائه شد تا در حافظه تاریخی ملت ایران به عنوان سندی از جنایات فرهنگی و جنگ روانی دشمن ماندگار شود. هم‌زمان، مکاتبات رسمی با یونسکو و نهادهای ذی‌ربط بین‌المللی نیز صورت گرفته است، تا بدعت مخرب هدف قرار دادن اماکن فرهنگی، از سوی متجاوزان، مورد پیگرد جهانی قرار گیرد.

صالحی‌امیری، در تبیین رویکرد دولت در پاسخ به نیازهای حیاتی جامعه، اظهار داشت: دولت چهاردهم، با تشکیل کارگروه‌های تخصصی در حوزه‌های تأمین آذوقه عمومی، امنیت اجتماعی، بهداشت و درمان، حمل‌ونقل، لجستیک بنادر، بازار و تجارت، در حال اجرای برنامه‌هایی جامع و چندلایه برای کاهش فشار اقتصادی و روانی بر آحاد ملت است. در این راستا، با تفویض اختیارات بیشتر به استانداران، مدیریت بحران در سطح استان‌ها از انسجام و کارآمدی بیشتری برخوردار شده است.

درخواست مهدی حجت از ایکوموس جهانی

در این هفته مهدی حجت رئیس ایکوموس ایران در نامه‌ای به خانم ترزا پَتریسیو رئیس محترم ایکوموس جهانی نوشت: با توجه به تشدید درگیری‌ها در منطقه که اسرائیل شروع‌کننده آن بوده است و اکنون ایالات متحده آمریکا نیز با زیرپا گذاشتن قوانین بین‌المللی به آن پیوسته است، نگرانی‌ها درباره میراث فرهنگی بسیار ارزشمند ایران و کل منطقه بسیار زیاد شده است.

ضمناً به‌اطلاع می‌رساند که اسرائیل در یکی از حمله‌های خود نقطه‌ای در نزدیکی سایت میراث جهانی طاق بستان را هدف قرار داده است که خوشبختانه بر اساس اطلاعاتی که تاکنون به دست ما رسیده، اثرات مستقیم کالبدی بر این سایت نداشته است ولی نگرانی از تشدید و تکرار این گونه حمله‌ها همچنان وجود دارد.

آمادگی کامل ساختار گردشگری برای مدیریت شرایط خاص

این هفته در نشست فوق‌العاده ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر که با حضور سیدرضا صالحی‌امیری وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و مدیران ارشد معاونت گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در سالن خلیج فارس برگزار شد، انوشیروان محسنی بندپی، معاون گردشگری کشور و رئیس ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر، با ادای احترام به مقام شامخ شهدای سرافراز ایران اسلامی در حوادث اخیر، به‌ویژه شهدای مظلوم غیرنظامی، دانشمندان برجسته و فرماندهان پرافتخار نظامی که در حملات جنایت‌بار رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدند، از تلاش‌های بی‌وقفه و جهادی مدیران استانی و نیروهای صف و ستاد گردشگری قدردانی کرد.

محسنی‌بندپی با تبیین ابعاد حساس وضعیت کنونی، اظهار داشت: در پی آغاز تجاوزات خصمانه و با درک صحیح از حساسیت‌های میدانی، ساختار گردشگری کشور با به‌کارگیری تمامی ظرفیت‌های اجرایی و نظارتی، بلافاصله وارد فاز عملیاتی شد و روند پایش، کنترل و پشتیبانی جریان سفر در سطح ملی به‌طور شبانه‌روزی در دستور کار قرار گرفت.

وی با تاکید بر نقش گردشگری به عنوان یکی از مؤلفه‌های کلیدی ثبات اجتماعی، تصریح کرد: ادارات‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در تمام استان‌های کشور، با درک مسئولیت ملی و در هماهنگی کامل با سایر نهادهای حاکمیتی و اجرایی، اقدام به اجرای طرح‌های ویژه میزبانی، پاسخ‌گویی عمومی، مدیریت تقاضا و پیشگیری از هرگونه اختلال در چرخه خدمات‌رسانی کردند.

آمادگی برای بازگشایی درهای فرهنگی به روی گردشگران جهانی

همچنین یدرضا صالحی‌امیری، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، در نشست سراسری معاونت میراث‌فرهنگی که در سالن نوروز این وزارتخانه برگزار شد، با تقدیر از تلاش‌های مستمر فعالان حوزه حفاظت از آثار فرهنگی-تاریخی، سخنانی راهبردی در باب هویت ملی، وضعیت منطقه‌ای و چشم‌انداز گردشگری بین‌المللی ارائه کرد.

وی با ارج‌نهادن به دغدغه‌مندی مجموعه متولیان حوزه میراث‌فرهنگی، تصریح کرد: از همه کسانی که در این ایام مسئولانه و با دغدغه، در مسیر صیانت از آثار و اشیای تاریخی و حفاظت از هویت ملی ایران کوشیده‌اند، قدردانی می‌کنم.

وی در تبیین بنیان‌های استمرار حیات ملی ایران، حفظ هویت تاریخی را نقطه کانونی دانست و اظهار داشت: حفظ هویت تاریخی و هویت ملی و شرافت جمعی یک ضرورت ملی است. از این‌رو، عنصر مرکزی ایران به‌مثابه نقطه وحدت و وفاق مورد توجه نظام حکمرانی و آحاد مردم باشد. ایران دایره‌ای وحدت‌بخش است که همه ما را در خود جای داده و در بحران‌ها، این پیوند ملی بیش از پیش آشکار می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه باید از حاشیه‌ها عبور کرد و به “متن” پرداخت، افزود: هیچ متنی مهم‌تر از مردم نیست. ایران امروز بیش از هر زمان دیگری به تمرین همدلی و وفاق نیاز دارد.

گزارشی از آسیب مستقیم به آثار تاریخی نداشته‌ایم

این هفته علی دارابی معاون میراث فرهنگی کشور در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: تا این لحظه گزارشی که مبنی بر آسیب مستقیم به آثار تاریخی باشد نداشتیم اما در مواردی مثل شهر تهران در حریم آثار و محدوده بافت تاریخی مواردی داشتیم که هرچند موجب آسیب مستقیم به آثار نشده است اما در صورت تکرار می‌تواند در طی زمان موجب سست شدن بنیان‌های سازه‌ای و کالبدی آثار تاریخی شود.

وی در پاسخ به اینکه تمهیدات شما در این مدت برای حفاظت از آثار چه بوده است، ادامه داد: پس از بروز این تجاوز آشکار و در چارچوب پروتکل‌های مقرر؛ کلیه اقدامات لازم و امکان‌پذیر برای ایمنی در موزه‌ها و آثار تاریخی انجام شده است. اماکن تاریخ دارای بازدید و موزه‌ها برای ایمنی بیشتر و انتقال آثار به مخازن امن تعطیل اعلام شدند و در موزه‌ها، آثار به مخازن امن منتقل و حفاظت درجا شده‌اند.