کشف نقش خدایان مصر باستان در حمام رومی «سَگالاسوس» ترکیه
کاوشهای باستانشناسی در شهر تاریخی سگالاسوس در جنوبغرب ترکیه، منجر به کشف تصویری کمنظیر از خدایان مصر باستان درون یک حمام رومی شده است. این یافته شگفتانگیز نشان میدهد که نمادهای مذهبی مصر، حتی در قلب امپراتوری روم و دور از نیل، به عنوان عناصر تزئینی و فرهنگی نفوذ کرده بودند.
بهگزارش میراث آریا، کاوشهای تازه در شهر باستانی سگالاسوس (Sagalassos)، واقع در منطقهی پیسیدیا (Pisidia) در جنوبغرب ترکیه، یکی از جالبترین پیوندهای فرهنگی دنیای باستان را آشکار کرده است: تصاویری از خدایان مصر باستان در درون یک حمام عمومی رومی.
سگالاسوس در دوران امپراتوری روم یکی از مهمترین مراکز شهری این ناحیه بود و در زمان امپراتور هادریان (Hadrian) عنوان افتخارآمیز «نخستین شهر استان» (First City of the Province) را دریافت کرد.
در جریان حفاریهای اخیر، باستانشناسان به صفحهای سنگی از جنس مرمر دست یافتند که با ظرافت بسیار حجاری شده و به دوران حکومت آگوستوس (۲۷ پیش از میلاد تا ۱۴ میلادی) تعلق دارد.
روی این صفحه کشفشده، تصاویری مذهبی دیده میشود، از جمله چهرهی توتو (Tutu)، الههی اسفینکسمانند مصر باستان که نماد نگهبانی و محافظت بوده است. این نقش در بالای درگاهی حجاری شده و در دو سوی در، دو پیکره انسانی با تاجهای مصر علیا و سفلی دیده میشود که نشانگر فرمانروایی توتو بر سراسر مصر است.
در کنار این نقشها، خدایان دیگری نیز حضور دارند؛ از جمله هوروس (Horus)، خدای آسمان، خورشید و پادشاهی که با سر شاهین تصویر میشود، و سوبک (Sobek)، خدای نیل و باروری با سر تمساح که نماد قدرت نظامی و حاصلخیزی سرزمین بود.
اما نکتهی حیرتانگیز این است که این نقشها نه در معبد یا زیارتگاه، بلکه در بخشی از حمام رومی کشف شدهاند؛ دقیقتر بگوییم، در بخش شمالی «فریجیداریوم» (frigidarium)، یعنی اتاق آب سرد حمام. این بخش نخستینبار در سال ۲۰۰۴ کاوش شد، اما کشف تازه، مهمترین یافتهی آن تاکنون بهشمار میآید.
به گفته پیتر تالون (Peter Talloen)، رئیس دپارتمان باستانشناسی دانشگاه بیلکِنت و مدیر پروژه حفاری، هیچ نمونهی دیگری از چنین نقوش مصری در خارج از مرزهای مصر تاکنون شناسایی نشده است. مردم سگالاسوس خدایان مصری را نمیپرستیدند. آنها صرفا از این تصاویر برای تزیین بناهای عمومی خود استفاده میکردند.
تحلیلهای دقیقتر نشان داده که مرمر استفادهشده در این پنل، از منطقه افیونقرهحصار (Afyonkarahisar) در فاصلهای بیش از ۲۰۰ کیلومتری از سگالاسوس استخراج شده است. این موضوع نشان میدهد که سازندگان بنا برای استفاده از مصالح مرغوب و ایجاد جلوهای باشکوه در معماری خود، هزینه و تلاش قابل توجهی صرف کردهاند.
سگالاسوس در دوران رومی یکی از شهرهای پررونق آسیای صغیر بود و بهدلیل موقعیت کوهستانی و حفظ ساختار شهریاش، امروز یکی از سالمترین نمونههای شهرهای باستانی امپراتوری روم به شمار میرود. بقایای آمفیتئاتر، بازار مرکزی، معبدها و حمامهای عظیم آن تصویری درخشان از مهندسی شهری در قرن اول میلادی ارائه میدهند.
کشف اخیر نه تنها ارزش هنری و فرهنگی شهر را افزایش داده، بلکه نشان میدهد که حتی در دوران روم، هنر و اسطورههای مصر باستان چنان شهرت و نفوذی داشتند که به عنوان نماد شکوه و فرهیختگی، در بناهای عمومی دیگر سرزمینها نیز به کار میرفتند.
انتهای پیام/
