دو کویر معروف ایران

در کشورمان ایران، سرزمین‌هایی وجود دارند که با ظاهری خشن و بی‌رحم، قلبی پر از راز و شگفتی را در خود جای داده‌اند. کویرها، این دشت‌های وسیع و پوشیده از شن و ماسه، باوجود سکوت مطلق و ظاهری بی‌روح، گویی دریچه‌ای به سوی دنیایی ناشناخته و اسرارآمیز می‌گشایند.

در این سرزمین‌های بکر و دست‌نخورده، جاذبه‌ای نهفته است که هرساله مسافران و طبیعت گردان را به سوی خود جذب می‌کند. دو کویر معروف ایران، کویر لوت و کویر مرنجاب، هرکدام با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، گویی دو قطعه از پازل عظیمی هستند که زیبایی و تنوع کویرهای ایران را به تصویر می‌کشند. در این مقاله، تصمیم داریم شما را با این دو کویر معروف ایران بیشتر آشنا کنیم.

 کویر لوت، سرزمین عجایب سوزان

در قلب ایران، پهنه‌ای پهناور و بی‌کران وجود دارد که گویی از اعماق زمین سر برآورده و رازهای ناگفته‌ای را در خود نهان داشته است. این سرزمین که به نام کویر لوت یا دشت لوت شناخته می‌شود، بزرگ‌ترین کویر ایران و یکی از گرم‌ترین نقاط زمین است.

کویر لوت، با وسعتی حدود 227 هزار کیلومترمربع، بخش‌هایی از سه استان سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و کرمان را در بر می‌گیرد. این دشت پهناور، از شمال به جنوب امتداد یافته و از غرب به گسل نایبند و از شرق به گسل نهبندان محدود می‌شود.

اما آنچه کویر لوت را از دیگر کویرها متمایز می‌کند، تنوع شگفت‌انگیز جاذبه‌های طبیعی آن است. در این سرزمین سوزان، می‌توانید شاهد تپه‌های ماسه‌ای بلند، نمکزارهای پهناور، دشت‌های رسی، کلوت‌ها (ستون‌های فرسایشی) و دق (دشت‌های صاف و هموار) باشید.

علاوه بر این، کویر لوت به خاطر گرمای طاقت‌فرسایش شهرت دارد. در برخی نقاط این کویر، دمای هوا در تابستان به بیش از 70 درجه سانتی‌گراد می‌رسد و این موضوع، کویر لوت را به یکی از گرم‌ترین نقاط زمین تبدیل کرده است.

کویر لوت، با تمام سختی‌ها و زیبایی‌هایش، گویی گنجینه‌ای ارزشمند در قلب ایران نهفته است. این سرزمین، با سکوت مطلق و عظمت بی‌بدیلش، هر ساله مسافران و طبیعت‌گردان را به سوی خود جذب می‌کند و آن‌ها را به سفری به اعماق وجود خود می‌برد.

 نکاتی جالب درباره کویر لوت

• کویر لوت در سال 2015 به عنوان بیست و هفتمین بیابان بزرگ جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

• در سال 2005، ماهواره‌های ناسا دمای 70.7 درجه سانتی‌گراد را در دشت لوت ثبت کردند که این دما، بالاترین دمای ثبت شده در سطح زمین تا آن زمان بود.

• کویر لوت به خاطر داشتن کلوت‌ها (ستون‌های فرسایشی) مشهور است. این ستون‌های بلند و عجیب که در اثر فرسایش باد و باران به وجود آمده‌اند، منظره‌ای بدیع و تماشایی را خلق می‌کنند.

• در کویر لوت، گونه‌های مختلفی از جانوران زندگی می‌کنند که به شرایط سخت این کویر سازگار شده‌اند. از جمله این جانوران می‌توان به مارمولک، عقرب، شغال، روباه و گرگ اشاره کرد.

 بخش‌های مهم کویر لوت

کویر لوت، پهنه پهناور و بی‌کرانی که در جنوب شرقی ایران واقع شده است، به خاطر وسعت زیاد و تنوع اقلیمی و جغرافیایی، به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شود. این بخش‌ها، هر کدام ویژگی‌ها و زیبایی‌های خاص خود را دارند و گویی هر کدام دنیایی متفاوت را در دل کویر لوت به تصویر می‌کشند.

 لوت شمالی

• این بخش از کویر لوت، منطقه‌ای وسیع و مرتفع است که ارتفاع آن در نقاط شمالی به 1000 متر می‌رسد و با حرکت به سمت جنوب، به 500 متر کاهش می‌یابد.

• لوت شمالی، ناحیه‌ای ماسه‌ای است که قسمت جنوبی آن از بریدگی‌های نامرتب تشکیل شده و به رودخانه نمک بیرجند ختم می‌گردد.

• در این منطقه، کوه‌ها و تپه‌های رسوبی و آتشفشانی به چشم می‌خورند که دلیل زمین‌لرزه‌های متعدد در شمال لوت هستند.

 لوت مرکزی

• بدون شک، متفاوت‌ترین قسمت کویر لوت، بخش مرکزی آن است. این ناحیه که معروف به چاله لوت است، دارای 52 کیلومتر عرض و 162 کیلومتر طول بوده و با توده‌های ماسه‌ای عظیم و به هم پیوسته پوشیده شده است.

• در لوت مرکزی، بیابان‌های نمک و گچ نیز به چشم می‌خورند که منظره‌ای بدیع و تماشایی را خلق می‌کنند.

 لوت جنوبی

 • جنوبی‌ترین بخش کویر لوت، از نظر پوشش گیاهی و بقایای تمدن‌های باستانی غنی‌تر از سایر نقاط آن است و به همین دلیل، حاصلخیزتر به حساب می‌آید.

• در این منطقه، می‌توانید شاهد دشت‌های رسی، دق (دشت‌های صاف و هموار) و کلوت‌ها (ستون‌های فرسایشی) باشید.

• همچنین، در لوت جنوبی، رودخانه‌های فصلی و چشمه‌های آب گرم نیز وجود دارند که به تنوع زیستی این منطقه می‌افزایند.

کویر لوت در شب، گویی دریچه‌ای به سوی دنیایی دیگر

در حالی که تاریکی مطلق بر کویر لوت حاکم است، گویی دریچه‌ای به سوی دنیایی دیگر گشوده می‌شود. آسمان شب کویر، با انبوهی از ستاره‌های درخشان، گویی بهشت منجمان و عاشقان نجوم است. طبیعت بکر و دست‌نخورده کویر لوت، در مقایسه با دیگر کویرهای ایران، جذابیت بی‌نظیری دارد و عکاسان، ستاره‌شناسان و پژوهشگران را به سوی خود جذب می‌کند.

دور بودن این کویر از شهرهای بزرگ و عدم وجود نور مصنوعی، آسمان شب کویر لوت را بوم نقاشی بی‌نظیری برای ستارگان تبدیل کرده است. در این بوم نقاشی، می‌توانید شاهد انبوهی از ستاره‌های درخشان، کهکشان‌های راه شیری و صورت‌های فلکی باشید.

اگر به دنبال تجربه‌ای متفاوت و به‌یادماندنی هستید، سفر با تور کویر لوت و شب‌های آن را از دست ندهید. در این شب‌های پرستاره، می‌توانید به تماشای عظمت کائنات بنشینید و غرق در سکوت مطلق کویر شوید.

 کویر مرنجاب، سفری به سرزمین پر رمز و راز

در قلب ایران، در استان اصفهان و شهرستان آران و بیدگل، گویی نگینی از جنس طلا در دل کویر می‌درخشد. این نگین که به نام کویر مرنجاب شناخته می‌شود، از معروف‌ترین کویرهای ایران و بخشی از بیابان بزرگ بند ریگ است.

کویر مرنجاب، با تپه‌های ماسه‌ای طلایی رنگ و آسمان پرستاره‌اش، گویی دریچه‌ای به سوی دنیایی دیگر است. این کویر که در زمان صفویان یکی از مناطق محبوب شاه عباس صفوی بوده و در مسیر جاده ابریشم قرار داشته، رازهای ناگفته‌ای را در خود نهان دارد.

نام مرنجاب، از سه واژه “مرد”، “رنج” و “آب” تشکیل شده است. در واقع نام این محل در ابتدا “مرد رنج ‌آب” بوده که به مرور زمان به مرنجاب تغییر شکل یافته است. این نام‌گذاری، یادآور سختی‌هایی است که مردم این منطقه برای یافتن آب شیرین متحمل می‌شدند.

کویر مرنجاب، با وجود آب و هوای گرم و خشک، خالی از حیات نیست. در برخی از بخش‌های این کویر، می‌توانید شاهد بته‌های گز، قیچ، تاغ، اسکنبیل و دم گاوی باشید. این گیاهان شورپسند، با شرایط سخت کویر سازگار شده‌اند و زیبایی خاصی به آن می‌بخشند.

علاوه بر این، کویر مرنجاب، زیستگاه جانورانی مانند: شغال، روباه، گربه شنی، بزمجه بیابانی، خرگوش شرقی، انواع مار، مارمولک و آفتاب‌پرست است. همچنین پرندگانی نظیر: تیهو، عقاب و شاهین نیز در این منطقه دیده می‌شوند.

جاذبه‌های کویر مرنجاب، تنها به تپه‌های ماسه‌ای و آسمان پرستاره آن ختم نمی‌شوند. در این کویر، می‌توانید شاهد جاذبه‌های تاریخی و طبیعی متعددی باشید و از امکانات رفاهی برای اقامتی دل‌انگیز استفاده کنید. از جاذبه‌های دیدنی کویر مرنجاب که می‌توانید با سفر تور داخلی آن‌ها را مشاهده نمایید عبارتند از:

 دریاچه نمک آران و بیدگل

دریاچه نمک آران و بیدگل، یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های نمک ایران محسوب می‌شود و در شمال کویر مرنجاب قرار دارد. این دریاچه، با وسعت حدود 2 هزار کیلومترمربع، در طول سال‌ها به دلیل تبخیر آب و رسوب نمک، به نگینی سفید در دل کویر تبدیل شده است. این دریاچه، در فصل‌های خشک به طور کامل با نمک پوشیده می‌شود و منظره‌ای بدیع و تماشایی را خلق می‌کند.

در میان پهنه سفید دریاچه نمک آران و بیدگل، گویی جزیره‌ای سرگردان در حال حرکت است. این جزیره که از جنس شن و ماسه است، در واقع تنها در یک یا دو ماه از سال که به دلیل بارندگی در منطقه، سطح آب دریاچه بالا می‌آید، قابل مشاهده می‌شود. در سایر ایام سال، این جزیره به طور کامل در زیر نمکزار مدفون می‌شود.

 چشمه گنج‌نامه

چشمه گنج‌نامه که به نام چشمه گنج‌نامه شناخته می‌شود، یکی از معروف‌ترین چشمه‌های آب گرم ایران است که در زیر زمین قرار دارد. این چشمه، با دمای آب 65 درجه سانتی‌گراد، خواص درمانی فراوانی را شامل می‌شود. این آب گرم، برای درمان بیماری‌های پوستی، رماتیسم، و درد مفاصل مفید است.

در این مکان، می‌توانید از خواص درمانی آب گرم استفاده نمایید، در غار گشت‌وگذار کنید، از زیبایی‌های کویر لذت ببرید و خاطرات به‌یادماندنی را برای خود رقم بزنید.

سخن پایانی

در این مقاله، شما را با دو کویر معروف ایران آشنا کردیم. حال می‌توانید با توجه به علاقه خود، نسبت به رزرو تور کویر اقدام نمایید و سفری بی‌نظیر را در گنجینه خاطرات خود به ثبت برسانید.

 بهترین زمان سفر به کویر مرنجاب چه زمانی است؟

بهترین زمان سفر به کویر مرنجاب، فصل پاییز و زمستان است.

 در کویر چه تفریحاتی می‌توان انجام داد؟

در کویر می‌توانید از تفریحات مختلفی مانند: شترسواری، رمل‌گردی، آفرود، تماشای طلوع و غروب خورشید، شب‌گردی و رصد ستارگان لذت ببرید.

 در کویر لوت چه جاذبه‌هایی وجود دارد؟

کلوت‌ها، نمکزارها، کویر لوت، ریگ جن و چاله لوت از جمله جاذبه‌های این کویر به شمار می‌روند.