خطای دهک‌بندی بازنشستگان و کارگران را نشانه گرفت
حذف حدود سه میلیون نفر از فهرست یارانه‌بگیران به دلیل خطاهای دهک‌بندی، اعتراضات گسترده‌ای را به دنبال داشته است. کارشناسان معتقدند اصلاح سریع نواقص اطلاعاتی، به‌ویژه در زمینه هزینه‌های درمانی و تفاوت‌های منطقه‌ای، می‌تواند عدالت در توزیع یارانه‌ها را تضمین کرده و اعتماد عمومی به نظام حمایتی را تقویت کند.
در پی حذف حدود سه میلیون نفر از فهرست یارانه‌بگیران در مردادماه، موجی از اعتراضات در سامانه حمایت ثبت شده است. بررسی این شکایات نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از خطاها ناشی از کاستی‌های اطلاعاتی در نظام دهک‌بندی است. اگرچه تعداد این معترضان نسبت به کل جمعیت یارانه‌بگیر قابل‌توجه نیست، اما تجربیات به‌دست‌آمده از این اعتراضات، امکان اصلاح سریع فرایند دهک‌بندی را فراهم کرده است.
تأثیر هزینه‌های درمانی بر دهک‌بندی
یکی از مشکلات اصلی در نظام دهک‌بندی، عدم تفکیک هزینه‌های غیرقابل اجتناب مانند مخارج درمانی است. خانوارهایی که به دلیل بیماری‌های خاص متحمل هزینه‌های سنگین پزشکی می‌شوند، با افزایش تراکنش‌های بانکی مواجه شده و به اشتباه در دهک‌های بالاتر قرار می‌گیرند. این خطا، به حذف ناعادلانه یارانه برخی از خانواده‌های مستحق منجر شده و نیاز به بازنگری فوری در شاخص‌های دهک‌بندی را برجسته کرده است.
ضرورت توجه به تفاوت‌های منطقه‌ای
علاوه بر هزینه‌های درمانی، تفاوت‌های هزینه‌ای در مناطق مختلف کشور نیز باید در دهک‌بندی لحاظ شود. هزینه‌های زندگی در شهرهای بزرگ مانند تهران و مراکز استان‌ها به‌مراتب بالاتر از سایر مناطق است. بنابراین، در نظر گرفتن شرایط درآمدی-هزینه‌ای افراد بر اساس محل سکونت، یکی از ملاک‌های کلیدی برای بهبود نظام دهک‌بندی است.
اصلاح شاخص‌ها برای افزایش اعتماد عمومی
برای رفع این نواقص، سامانه حمایت باید شاخص‌های دقیق‌تری برای شناسایی وضعیت واقعی معیشت خانوارها طراحی کند. تفکیک هزینه‌های غیرمعمول مانند مخارج درمانی و توجه به تفاوت‌های منطقه‌ای، نه‌تنها عدالت در توزیع یارانه‌ها را تضمین می‌کند، بلکه اعتماد عمومی به نظام حمایتی را نیز تقویت خواهد کرد. این اصلاحات می‌تواند از محرومیت خانوارهای آسیب‌پذیر جلوگیری کرده و کارایی سیاست‌های حمایتی را افزایش دهد.
منبع:
اکونگار
امیر خیرخواهان
