خانه ماپار اهواز؛ تاریخچه، نقشه و عکس

خانه ماپار از دیدنی‌ترین نقاط اطراف کارون در اهواز است؛ عمارتی کهن با حیاطی چشم‌نواز و نمونه‌ای شاخص از معماری بومی خوزستان. این خانه تاریخی در سال ۱۳۸۰ خورشیدی زیر نظر سازمان میراث فرهنگی ثبت ملی و مرمت شد. امروز گردشگران در سایه نخل خمیده‌اش نفسی تازه می‌کنند و در شربت‌خانه ماپار، نوشیدنی‌های سنتی می‌چشند. در ادامه، این بنای تاریخی اهواز را معرفی می‌کنیم و از گذشته و جاذبه‌هایش می‌گوییم.

خانه ماپار اهواز کجاست؟

نشانی دقیق خانه ماپار: محله نادری، خیابان سلمان فارسی، خیابان خوانساری، پایین‌تر از خیابان کافی، پلاک ۵۵۱. موقعیت دقیق را روی نقشه زیر می‌بینید.

برای جزئیات بیشتر به صفحه اینستاگرام خانه سر بزنید. شماره تماس: 06132923290.

تاریخچه و معرفی خانه ماپار

نام این بنا از صاحب خانه، «عبدالمجید ماپار»، تاجر سرشناس دوره قاجار، گرفته شده است. ساخت خانه را به روزگار پهلوی اول (دوران رضاشاه) نسبت می‌دهند؛ یعنی حدود یک قرن پیش. پس از درگذشت مالک، حکومت پهلوی آن را تصرف کرد و پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷، این خانه در اختیار اداره میراث فرهنگی اهواز قرار گرفت و به‌عنوان یکی از جاذبه‌های فرهنگی کشور شناخته شد.

اهواز، مرکز استان خوزستان و از کلان‌شهرهای کشور است. هرچند بسیاری از بافت‌های کهن شهر دستخوش تخریب شده‌اند، اما شماری از بناهای تاریخی بازمانده و مرمت شده‌اند. خانه ماپار از همین دسته است و گردشگران بسیاری را جذب می‌کند. کافه و شربت‌خانه محبوب ماپار هم طرفداران خودش را دارد؛ جایی که در فضای سنتی می‌توانید از منوی خانه ماپار اهواز نوشیدنی‌های دلخواه را سفارش دهید.

یکی از شاخصه‌های دل‌انگیز بنا، نخل خمیده در میانه حیاط است. این نخل بارور و چشم‌نواز در کنار درختان کهنسال دیگر به فضا طراوت داده است. به‌خاطر همین خمیدگی، آن را «نخل قهرکرده» می‌نامند و مستندی با عنوان «قهر نخل» نیز در همین خانه فیلم‌برداری شده است.

معماری و خصوصیات خانه ماپار اهواز

نخستین عنصر چشمگیر بنا، سردر آن است؛ آراسته به آجرکاری‌های زیبا با الگوی «خفته و راسته». در این شیوه، آجرها به تناوب افقی و عمودی چیده می‌شوند؛ روشی که در بسیاری از خانه‌های قدیمی اهواز دیده می‌شود.

پس از عبور از سردر، حیاط و بدنه اصلی ساختمان نمایان می‌شود. عمارت ماپار دو طبقه به‌همراه زیرزمین است و حدود ۵۵۰ متر مربع وسعت دارد. سقف‌ها با تیرهای چوبی ساخته شده‌اند و فاصله تیرها تقریباً ۲۰ سانتی‌متر است.

اتاق‌ها دارای پنجره‌های شیشه‌رنگی‌اند؛ صبح‌ها انعکاس رنگ‌ها در آب حوض، چشم‌اندازی تماشایی می‌سازد. در دو سوی ساختمان، دو حیاط تعبیه شده که یکی برای پذیرایی از مهمانان و بازدیدکنندگان است. پیرامون حیاط، درهای چوبی قدیمی ردیف شده و در میانه، نخل کهنسال خودنمایی می‌کند.

میان حیاط، حوضی آبی‌رنگ قرار دارد و هر دو حیاط بنا حوض دارند. باغچه‌های انبوه و گلدان‌های سفالی قدیمی دور تا دور، حس‌وحال سنتی و دلنشینی به فضا می‌دهند.

کاربرد خانه ماپار در گذر سال‌ها

از سال ۱۳۷۸، زیرزمین خانه به کتابخانه‌ای فعال تبدیل شد؛ مجموعه‌ای از کتاب‌های ارزشمند در دسترس اهوازی‌ها قرار گرفت و برنامه‌های فرهنگی گوناگونی مانند دوره‌های حافظ‌خوانی، آیین بزرگداشت حافظ، شب‌های شعر فردوسی و… برگزار می‌شد.

در ۱۳۹۵، میراث فرهنگی اهواز بنا را به بخش خصوصی واگذار کرد تا پس از مرمت، میزبان عموم باشد. از آن زمان، خانه ماپار به کانونی برای رویدادهای فرهنگی و هنری بدل شده است. برخی فضاها و فعالیت‌های کنونی:

1. نگارخانه: بخشی از عمارت به نمایش و فروش آثار هنری اختصاص دارد.
2. عکاس‌خانه: لباس‌های محلی خوزستان در اختیار بازدیدکنندگان گذاشته می‌شود تا عکس‌های یادگاری متفاوت ثبت کنند.
3. شربت‌خانه: عرضه نوشیدنی‌های محلی اهواز؛ از قهوه تا شربت‌هایی مانند «مای‌لگاح». «مای‌لگاح» یا عرق طارونه از ترکیب عرق شکوفه نخل با دیگر عرقیات تهیه می‌شود.
4. صنایع‌دستی: دست‌ساخته‌های بانوان هنرمند اهوازی به نمایش درآمده است؛ از کپوهای ساده و رنگین تا بافته‌های حصیری همچون زنبیل و طبق.
5. رستوران: سرو غذاهای اصیل و خوش‌طعم خوزستانی.

همچنین مرکز اطلاع‌رسانی گردشگری و میراث فرهنگی خوزستان نیز در همین مجموعه فعالیت می‌کند.

بازدید از خانه ماپار اهواز را از دست ندهید

معماری خانه‌های سنتی اهواز تماشایی است و خانه ماپار از شاخص‌ترین نمونه‌ها به حساب می‌آید؛ بنایی تاریخی و دیدنی که گردشگران داخلی و خارجی را جذب می‌کند. اگر با تور یا به‌صورت شخصی به اهواز آمدید، در کنار سایر جاذبه‌ها به این خانه هم سر بزنید، از منوی خانه ماپار اهواز قهوه یا شربتی انتخاب کنید و در فضای گرم و صمیمی‌اش بنشینید.

«دستی بر ایران» پیشنهاد می‌کند به‌خاطر آب‌وهوای گرم اهواز، زمان سفر را به فصل‌های خنک‌تر موکول کنید: اواخر پاییز، زمستان و اوایل بهار بهترین انتخاب‌ها هستند.

پرسش‌های متداول درباره خانه ماپار

اگر پاسخ پرسش‌تان را اینجا پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌های همین مطلب بنویسید؛ در کوتاه‌ترین زمان پاسخ می‌دهیم.

ماپار یعنی چه؟

«ماپار» به‌معنای «ماه‌پاره» یا «پاره‌ای از ماه» است و از نام‌های خانوادگی ریشه‌دار در خوزستان به‌شمار می‌آید.

ساعات بازدید از خانه ماپار اهواز چه وقت است؟

هر روز از ساعت ۷ صبح تا ۱۱ شب امکان بازدید وجود دارد.

بخش‌های مختلف خانه ماپار اهواز کدام‌اند؟

پس از مرمت، بخش‌هایی مانند نگارخانه، عکاس‌خانه، شربت‌خانه، کارگاه صنایع‌دستی و رستوران در این عمارت فعال هستند.

عبدالمجید ماپار کیست؟

این خانه نام خود را از «عبدالمجید ماپار» گرفته است؛ تاجری اهوازی که در آغاز دوره پهلوی اول این بنا را ساخت.