تضمین دولت درباره «کِشت بدون نَشت خشخاش» چیست؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، موضوع کمبود تریاک مورد نیاز وزارت بهداشت برای تولید سالانه داروهایی که از این ماده مخدر به دست می‌آیند، دولت و همچنین ستاد مبارزه با مواد مخدر را از ماه‌ها پیش به فکر بررسی گزینه تولید تریاک داخل کشور کشانده است. 

مسئولان مختلف از ستاد مبارزه با مواد مخدر تا وزارت بهداشت، آمار مختلفی از میزان تریاک مورد نیاز برای تولید این داروها اعلام کرده‌اند؛ حداقل 600 و حداکثر 1000 تُن تریاک، آماری است که تاکنون در این زمینه داده شده است. در حال حاضر با توجه به کاهش شدیدتر تولید تریاک در افغانستان به‌ویژه پس از استقرار دوباره طالبان در این کشور و همچنین کاهش خلوص تریاک کشف‌شده، وزارت بهداشت از یک‌سو با کمبود منابع تولیدی و کاهش خلوص آنها که منجر به افت اثربخشی داروها می‌شود، روبه‌رو هستند.

پس از اظهارنظر ابتدای سال آقای سپهوند یکی از نمایندگان استان لرستان در مجلس شورای اسلامی، مبنی بر لزوم کشت خشخاش در کشور و کم‌نتیجه بودن شیوه فعلی مبارزه با قاچاق مواد مخدر، ذوالفقاری دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز تابستان امسال از بررسی گزینه کِشت داخل کشور برای تأمین نیاز وزارت بهداشت در تولید دارو خبر داد.

سخنگوی دولت: تریاک داخلی با «سازوکار نظارتی» تولید می‌شود

دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر 11 شهریور گفت:  درخصوص خشخاش نیز برای واردات و کشت کنترل‌شده و بر اساس پروتکل‌های بین‌المللی، پیشنهاداتی ارائه شده و در جلسات آتی ستاد مبارزه با مواد مخدر مورد بحث قرار می‌گیرد.

فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت نیز روز 18 شهریور در جمع خبرنگاران و در پاسخ به سوالی درباره خبر مجوز کاشت خشخاش در کشور، عنوان کرد: کاشت خشخاش باتوجه به نیازهای دارویی و دسته ضددردها ریشه در پیش از انقلاب دارد که بعد از انقلاب از این امر استعفا داد و به سمت واردات حرکت کرد. با توجه به تغییرات سیاسی در افغانستان منابع ما به‌سرعت رو به‌ کاهش گذاشت. راهی که وجود داشت یا واردات یا تامین داخلی بود که باتوجه به اینکه امکان کاشت آن وجود دارد و اینکه واردات آن ممکن است باتوجه به تحریم‌ها و برخی سایه‌های سیاسی در این زمینه ما را دچار ناپایداری کند، جمع‌بندی بر تولید داخلی قرار گرفت که با سازوکار نظارتی انجام می‌شود.

اسحاق اسماعیلی رئیس اداره دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو نیز در این زمینه گفت: کاهش شدید تولید در کشور افغانستان، تأمین نیازهای دارویی داخلی را با چالش جدی مواجه کرده و وزارت بهداشت را بر آن داشته تا از اختیارات قانونی خود استفاده کند. ماده 41 قانون مبارزه با مواد مخدر، به وزارت بهداشت اجازه می‌دهد تا در مواقع نیاز برای درمان، دارو، تحقیقات و مسائل پزشکی، درخواست کشت خشخاش را مطرح کند و وزارت کشاورزی نیز مکلف به کاشت آن است.

اسماعیلی تأکید کرد: برای جلوگیری از انحراف کشت خشخاش به سمت بازار غیرقانونی، سازوکارهای دقیق کنترلی در نظر گرفته شده است. این فرآیند با هماهنگی و نظارت ستاد مبارزه با مواد مخدر و پلیس مبارزه با مواد مخدر انجام خواهد شد. مشکل سوءمصرف همیشه با بشر بوده و نمی‌توان به دلیل وجود این مشکلات، از ورود به این حوزه مهم درمانی صرف‌نظر کرد، خصوصاً که قانون کشور نیز این پیش‌بینی را از سال‌ها پیش کرده است.

از کنار هم قرار دادن این اظهارنظرها می‌توان همانطور که سخنگوی دولت گفته است، به این جمع‌بندی رسید که تقریباً تصمیم بر کشت داخلی خشخاش و تولید تریاک به قطعیت رسیده است و باید منتظر تهیه دستورالعمل اجرایی آن تا پایان سال و اجرا از سال آینده باشیم. وزارت بهداشت هم پیش از این اعلام کرده بود موجودی فعلی تریاکی که در اختیار دارد، پاسخگوی نیاز تولید دارو برای سال جاری است ولی با روند فعلی، بحران و مشکل اصلی در سال آینده نمایان خواهد شد.

ضمانت اجرایی «کِشت بدون نَشت» چیست؟

حالا که فرصت تقریباً مناسبی برای اتخاذ تدابیر لازم و اصلاح خلأهای احتمالی این تصمیم تا پیش از اجرا وجود دارد، مسئولان دولت و ستاد مبارزه با مواد مخدر باید از این زمان بهترین استفاده را برده و ضمن پاسخ به ابهامات موجود، به رفع آنها و سایر نگرانی‌ها بپردازند.

«کِشت بدون نَشت» کلیدواژه مشترک این‌ روزهای مسئولانی است که در تأیید اجرای این برنامه سخن گفته‌اند اما درباره اینکه ضمانت اجرایی «کِشت بدون نَشت» چیست و چگونه اجرا می‌شود تاکنون سخنی به میان نیامده است. در مقابل، مصادیق متعددی درباره اینکه احتمال نشتی این کشت بالاست، وجود دارد.

نگاهی به اخبار منتشرشده و همچنین تبلیغات گسترده در فضای مجازی درباره آموزش مراحل «کاشت، داشت و برداشت» خشخاش و حتی گونه‌های دیگر مخدر گویای این است که همین الان که کشت مخدر در کشور ممنوع است، وضعیت خیلی فراتر از «نَشتی» است. 

نگرانی مسئولان استان‌های مختلف درباره رواج مصرف مواد مخدر در مدارس، بکارگیری نوجوانان در مزارع کشت این محصولات ممنوعه نیز بخشی دیگر از دغدغه‌های مربوط به این مسئله است. 

به طور کلی وقتی در مسائل و حوزه‌های پیش‌پاافتاده‌تری مثل کِشت برنج در مناطق ممنوعه و حتی کِشت صیفی‌جات و محصولات آب‌بَر در مناطق ممنوعه، توان یا اراده کافی و لازم و قاطع وجود ندارد، با طریق اولی درباره مسئله‌ای مثل کشت مخدر که انگیزه‌ای قوی مثل درآمدزایی بیشتر برای سودجویان وجود دارد، برخورد و کنترل به مراتب سخت‌تر خواهد بود.

به همین دلیل است که می‌گوییم، تضمین مسئولان دولتی و غیردولتی درباره اجرای کامل و صحیح «کِشت بدون نَشت» چیست؟ مگر اینکه پاسخ این باشد که «کِشت بدون نَشت» فقط در اراضی تحت اجرای این برنامه صورت می‌گیرد. 

انتهای پیام/