تحول گردشگری گلستان با محوریت برج قابوس، موزه روستایی و آشوراده

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: استان گلستان با تنوع اقوام، غنای فرهنگی، و برخورداری از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی منحصر به‌فرد، همواره یکی از نقاط مهم کشور در حوزه میراث‌فرهنگی و گردشگری بوده است.

از ثبت جهانی برج قابوس به عنوان اثر جهانی استان در یونسکو، تا توسعه بافت تاریخی گرگان و آغاز پروژه‌های زیرساختی در مناطق بکر مانند جزیره آشوراده، تلاش‌های پیوسته‌ای برای احیای ظرفیت‌های فرهنگی و گردشگری این منطقه صورت گرفته است. با این حال، کمبود اعتبار، پراکندگی طرح‌ها و نبود پیوست اجرایی منسجم، همواره از چالش‌های اصلی پیش‌روی توسعه این حوزه بوده است.

در سال‌های اخیر، با افزایش نگاه ملی به ظرفیت‌های گلستان و همکاری بین‌بخشی میان دستگاه‌های اجرایی و مدیریت استانی، چشم‌انداز جدیدی برای تحول در حوزه میراث و گردشگری این استان شکل گرفته است.

برج قابوس، اثر ثبت‌شده گلستان در فهرست جهانی یونسکو، نمادی با بیش از هزار سال قدمت است که حالا توجه جهانی را نیز به‌دنبال دارد. فریدون فعالی با اشاره به اهمیت بین‌المللی این برج به خبرنگار مهر، گفت: وقتی یک اثر ثبت جهانی می‌شود، مسئولیت آن فقط بر عهده گنبد یا حتی جمهوری اسلامی ایران نیست؛ بلکه همه دنیا در برابر آن مسئول‌اند.

به گفته وی، در سنوات گذشته برای مرمت این اثر اعتباری معادل ۴.۵ میلیارد تومان تخصیص یافته بود که مدتی به دلایل مختلف متوقف شده بود، اما اکنون اعتبار آزاد و در اختیار پیمانکار قرار گرفته است.

فعالی ادامه داد: با این اعتبار، بخشی از مرمت انجام شده و تا یک ماه آینده به پایان می‌رسد. پس از اتمام کار، داربست‌ها جمع خواهد شد و نمای باشکوه این بنای جهانی قابل مشاهده خواهد بود.

وی تأکید کرد: مرمت آثار تاریخی امری مقطعی نیست و این برج در آینده نیز به مراقبت و مرمت‌های دوره‌ای نیاز دارد.

فعالی در بخش دیگری از گفت‌وگو به موزه میراث روستایی گلستان پرداخت؛ پروژه‌ای که با هدف نمایش سبک زندگی اقوام متعدد استان طراحی شده است.

به گفته وی، گلستان رنگین‌کمان اقوام ایران‌زمین است و این تنوع مزیتی منحصر به‌فرد برای گردشگری فرهنگی استان به شمار می‌رود.

وی گفت: ایده تأسیس این موزه از سال ۱۳۸۸ کلید خورد و مکان‌یابی آن در پارک جنگلی قرق یک انتخاب هوشمندانه بوده است.

فعالی اظهار کرد: هدف این است که با بهره‌برداری از فاز اول این موزه، میانگین مدت اقامت گردشگران در گلستان افزایش یابد. این پروژه نیازمند ۲۰ میلیارد تومان اعتبار است که تاکنون ۱۰ میلیارد آن پیش بینی شده و تلاش برای تأمین پنج میلیارد تومان دیگر از محل اعتبارات برگشتی سال ۱۴۰۳ استان ادامه دارد.

فعالی وعده داد: اگر برنامه‌ریزی طبق وعده‌ها پیش برود، از نیمه دوم امسال بخشی از خانه‌های سنتی آماده ارائه خدمات به بازدیدکنندگان خواهند بود.

وی افزود: شش خانه سنتی می‌توانند به اقوام مختلف اختصاص یابند و ضمن ارائه سبک زندگی و محصولات صنایع‌دستی‌شان، به مقصدی منحصربه‌فرد برای معرفی گلستان به زائران و مسافران تبدیل شوند.

جزیره آشوراده؛ گام نخست با ۱۲ میلیارد تومان اعتبار

فعالی همچنین به پروژه‌های در دست اقدام در حوزه گردشگری طبیعی اشاره کرد و گفت: «جزیره آشوراده یکی از اهداف مهم ماست و با تأمین ۶ میلیارد تومان اعتبار از سوی وزارت و شش میلیارد تومان دیگر توسط بنیاد مسکن، اکنون این پروژه با ۱۲ میلیارد تومان کلید خورده است.

وی اظهار کرد: این اعتبار برای شروع کار کافی است و برنامه مشخصی برای پیشبرد پروژه و تکمیل آن در نظر گرفته شده است. تلاش ما این است که پروژه‌ها را نه به صورت مقطعی، بلکه به شکل کامل و هدفمند پیش ببریم. قلعه روس‌ها در جزیره یکی از مکان‌هایی است که با اتمام کاربری، نورپردازی و ایجاد مرکز بازدید می‌تواند به‌عنوان یک جاذبه کامل معرفی شود.

فعالی اضافه کرد: محور گردشگری آشوراده باید با پروژه‌های مکمل از جمله مسیرسازی، نصب المان‌ها و احیای قلعه‌ها همراه باشد تا یک بسته کامل گردشگری در منطقه شکل بگیرد.

بافت تاریخی گرگان؛ فرصتی زنده برای سرمایه‌گذاری فرهنگی

مدیرکل میراث‌فرهنگی گلستان با اشاره به ظرفیت‌های کم‌نظیر بافت تاریخی گرگان، گفت: این بافت بی‌نظیر که شامل بازار، مسجد جامع، امام‌زاده و سایر ارکان تاریخی است، اکنون به‌عنوان محور فرهنگی هنری شناخته می‌شود و خدمات متعددی در آن ارائه می‌شود.

وی با بیان اینکه تاکنون در معرفی این بافت کم‌کاری شده است، از اقدامات اخیر شهرداری برای کف‌سازی و جداره‌سازی در خیابان آفتاب ۱۵ و محورهای پیرامونی تقدیر کرد. همچنین از همکاری اداره‌کل اوقاف برای واگذاری بناهای تاریخی به میراث فرهنگی در هفته میراث فرهنگی خبر داد و گفت: در حال حاضر چند بنای تاریخی به بهره‌برداری رسیده و سه پروژه دیگر نیز در دست اقدام است که طی ۶ تا ۷ ماه آینده به بهره‌برداری می‌رسند.

وی با اشاره به بسته‌های حمایتی میراث فرهنگی برای سرمایه‌گذاران در این بافت گفت: «هدف ما این است که بافت تاریخی را به مرکز اقامت، بازدید و عرضه صنایع‌دستی تبدیل کنیم و این موضوع هم با مشارکت دستگاه‌های مختلف و هم حضور سرمایه‌گذاران محقق می‌شود.

چشم‌انداز گردشگری گلستان؛ از میراث جهانی تا گردشگری طبیعی

اظهارات فریدون فعالی، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان، گویای آن است که گلستان در آستانه تحولی چشمگیر در حوزه زیرساخت‌های گردشگری، احیای میراث و توسعه پایدار فرهنگی قرار دارد.

با تخصیص اعتبارات، هم‌افزایی میان نهادهای محلی و ملی، و تعریف پروژه‌های هدفمند همچون موزه میراث روستایی، مرمت برج قابوس، احیای بافت تاریخی گرگان و ساماندهی جزیره آشوراده، آینده‌ای روشن‌تر برای جذب گردشگر، ارتقای هویت فرهنگی و توسعه اقتصادی استان قابل تصور است. نکته کلیدی در این مسیر، استمرار پیگیری‌ها، حفظ انسجام مدیریتی و جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است تا این ظرفیت‌ها از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل شود و گلستان جایگاه واقعی خود را در نقشه گردشگری کشور و منطقه بازیابد.