معرفی شهر لرستان

معرفی شهر لرستان را اینگونه آغاز کنیم که یکی از استان‌های غربی ایران است که با طبیعتی زیبا و چشم‌نواز، یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در کشور محسوب می‌شود. مرکز این استان، شهر خرم‌آباد است که قدمتی تاریخی دارد. از دیگر شهرهای مهم لرستان می‌توان به الیگودرز، ازنا، درود، بروجرد، الشتر، کوهدشت، پل‌دختر، چقابل و نورآباد اشاره کرد. لرستان، یکی از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های بشر در ایران است. آثار تاریخی متعددی در این استان یافت شده است که نشان از قدمت و تمدن این منطقه دارد. طبیعت لرستان، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های این استان است.

این استان، دارای کوه‌های بلند، جنگل‌های انبوه، دشت‌های وسیع، آبشارهای زیبا و چشمه‌های آب معدنی متعددی است. تنها استان ایران که یکی از ۴ بخش اصلی موزه ملی ایران را به دلیل تاریخی بودنش مختص خود کرده لرستان است.سومین استان پرآب کشور نام دارد و 12 درصد کل آب ایران را به خود اختصاص داده است. این استان دارای ۲۴ نقطه شهری و ۲۸۶۴ روستا مانند ازنا، الیگودرز، بروجرد، پل‌دختر،رومشکان و… می باشد.

اقتصاد لرستان

لرستان، به سبب داشتن کوهستان‌های پهناور و مراتع بسیار، مکان مناسبی برای دامپروری و کشاورزی محسوب می‌شود. محصولات کشاورزی این استان، شامل گندم، جو، سیب‌زمینی، چغندر قند، انگور و مرکبات می‌شود. دامپروری، یکی دیگر از فعالیت‌های مهم اقتصادی مردم لرستان است. دام‌های این استان، شامل گوسفند، بز، گاو، اسب و شتر می‌شوند. لرستان، از نظر صنعتی نیز در حال توسعه است.

صنایع ساختمانی، سیمان، فلزی، سرامیک، غذایی، پوشاک، صنایع دستی و شیمیایی، از جمله صنایع این استان هستند. معادن سنگ تراورتن، مرمریت، فلدسپات، تالک، سنگ آهک، سرب و روی، از جمله منابع معدنی لرستان هستند. کارمندان ادارات دولتی، آموزشی و نظامی، امروزه درصد قابل‌توجهی از ساکنان شهرها را تشکیل می‌دهند. این افراد، نقش مهمی در اقتصاد لرستان ایفا می‌کنند.

تاریخچه لرستان

قدمت تاریخی لرستان به ۴۰ هزار سال پیش باز می‌گردد. آثار تاریخی متعددی در این استان یافت شده است که نشان از قدمت و تمدن این منطقه دارد. پیش از ورود مادها، اقوامی مثل کاسی‌ها، لولوبیان و عیلامی‌ها در لرستان می‌زیسته‌اند. سنگ نوشته‌ها و حکاکی‌ها و سفالینه‌های متعدد کشف شده در این استان، گواه این مطلب است. در لرستان آثار باستانی و تاریخی فراوانی مشاهده می‌شود. این آثار را می‌توان به سه دوره پیش از تاریخ، دوره ایران باستان و دوره اسلامی تقسیم کرد.

نقاشی‌ها، کنده‌کاری‌های غارها، سفالینه‌ها و اشیای مفرغی از یافته‌های پیش از تاریخ لرستان هستند. بیش از ۲۵۰ غار و پناهگاه صخره‌ای در لرستان وجود دارد که نیمی از آنان در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده‌اند. غارهای هومیان، میر ملاس، دوشه، پاسنگر، قمری، کنجی، گرارجنه، یافته، کلماکره، تمندر، شاهرود و بزنوید از جمله غارهای مهم این استان محسوب می‌شوند.

جغرافیا لرستان

لرستان با وسعت ۲۸۳۰۸ کیلومتر مربع، یکی از پرجمعیت‌ترین استان‌های کشور محسوب می‌شود. لرستان، منطقه‌ای کوهستانی است که به‌جز تعدادی دره آبرفتی و چند دشت کوچک، فاقد ناحیه هموار است. ارتفاعات اصلی زاگرس، ناهمواری‌های اصلی استان را تشکیل می‌دهند. این ارتفاعات، به‌صورت منظم از شمال غربی به سوی جنوب کشیده شده‌اند و اغلب متشکل از دره‌های عمیق هستند. مرتفع‌ترین نقطه استان، اشترانکوه با ارتفاع ۴۱۵۰ متر است که در حدفاصل شهرستان‌های دورود، ازنا و الیگودرز قرار دارد. پست‌ترین نقطه آن با ارتفاع ۵۰۰ متر از سطح دریا در جنوبی‌ترین ناحیه استان واقع شده است. لرستان، از شمال با استان‌های همدان و مرکزی، از شرق با استان اصفهان، از جنوب با استان خوزستان و از غرب با استان‌های کرمانشاه و ایلام همسایه است.

ناهمواری‌های لرستان را می‌توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد:

• ارتفاعات اصلی زاگرس

این ارتفاعات، مهم‌ترین ناهمواری‌های استان هستند و بخش‌های مرکزی و غربی آن را فرا گرفته‌اند. کوه‌های این منطقه، به‌صورت منظم از شمال غربی به سوی جنوب کشیده شده‌اند و اغلب متشکل از دره‌های عمیق هستند.

• پیشکوه‌های داخلی

این ناهمواری‌ها، در شرق و جنوب استان واقع شده‌اند و به‌صورت تپه ماهورهای گنبدی شکل و کم‌ارتفاع هستند. نقاط بلند این منطقه، به گنبدهای خارایی مربوط می‌شود.

• دشت‌های داخلی

این دشت‌ها، در شمال و جنوب استان واقع شده‌اند و مساحت کمی دارند.

همچنین این شهر دارای پوشش گیاهی متنوعی است. جنگل‌های بلوط، مهم‌ترین نوع پوشش گیاهی این استان هستند. سایر گونه‌های گیاهی مهم این استان، شامل درختان سیب، گردو، انار، انگور و غیره هستند. از جمله گونه‌های جانوری مهم این استان می‌توان به خرس قهوه‌ای، پلنگ، گرگ، روباه، شغال، گراز، کل، بز، قوچ، میش، کبک، تیهو، قرقاول و غیره اشاره کرد.

اقلیم لرستان

حداکثر دمای ثبت شده در استان لرستان، ۴۷٫۴ درجه سانتی‌گراد و حداقل دمای مطلق ثبت شده، ۳۵- درجه سانتی‌گراد است. این شهر 4 فصل را با تفاوت هایی دارا می باشد. لرستان دارای آب و هوای متنوعی است در زمانی که شمال آن با برف و کولاک مواجه است در جنوب آن شاهد هوایی مطبوع و بارانی هستیم. بارش میانگین سالانه در این استان ۵۵۰ تا ۶۰۰ میلی‌متر است که بعد از گیلان و مازندران سومین استان از نظر بارندگی محسوب می شود.

مردم‌شناسی لرستان

مردم لرستان به زبان‌های لری و فارسی صحبت می‌کنند. زبان لری، به گویش‌های مختلفی تقسیم می‌شود که عبارتند از:

• لری خرم‌آبادی
• لری بختیاری
• لری ثلاثی
• لری بالاگریوه‌ای

زبان لکی، یکی دیگر از زبان‌های رایج در لرستان است. این زبان، در شهرهای الشتر (سلسله)، نورآباد (دلفان)، کوهدشت، بیران‌شهر (چغلوندی) و شهرستان چگنی (بخش شاهیوند، دهستان تشکن و منطقه برآفتاب) رواج دارد. عرب‌ها نیز در شمال خرم‌آباد و دشت الشتر سکونت دارند. جمعیت این قوم در لرستان، حدود ۱۵۰٬۰۰۰ نفر تخمین زده می‌شود.

لباس محلی لرستان

پوشاک سنتی مردم لرستان، از جمله عناصر مهم فرهنگ و هویت این قوم است. پوشاک مردان و زنان لر، از نظر نوع و تزئینات، تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.

پوشاک مردان

پوشاک مردان لر، شامل موارد زیر است:

• شال: شال، نوعی پارچه ابریشمی یا پشمی است که به‌عنوان پوشش سر و شانه‌ها استفاده می‌شود.
• ستره: ستره، نوعی پالتو بلند است که از پارچه‌های پشمی یا نخی دوخته می‌شود.
• کلاه نمدی: کلاه نمدی، از جمله نمادهای فرهنگی مردم لرستان است.
• کپنک (فرجی): کپنک، نوعی جلیقه کوتاه است که از پارچه‌های پشمی یا نخی دوخته می‌شود.
• گیوه: گیوه، نوعی کفش سنتی است که از چرم و نخ دوخته می‌شود.
• چوغا: چوغا، نوعی پالتو بلند است که از پارچه‌های پشمی یا نخی دوخته می‌شود و در مراسم‌های رسمی و مذهبی استفاده می‌شود.

پوشاک زنان

پوشاک زنان لر، شامل موارد زیر است:

• جومه: جومه، نوعی پیراهن بلند است که از پارچه‌های پشمی یا نخی دوخته می‌شود.
• کلنجه: کلنجه، نوعی دامن بلند است که از پارچه‌های پشمی یا نخی دوخته می‌شود.
• سرداری یا کمرچین: سرداری یا کمرچین، نوعی پیراهن کوتاه است که از پارچه‌های پشمی یا نخی دوخته می‌شود.
• کت: کت، نوعی ژاکت کوتاه است که از پارچه‌های پشمی یا نخی دوخته می‌شود.
• جلیقه: جلیقه، نوعی بلوز کوتاه است که از پارچه‌های پشمی یا نخی دوخته می‌شود.
• تره و گل ونی: تره و گل ونی، نوعی شال بلند است که از پارچه‌های پشمی یا نخی دوخته می‌شود.
• شلوار: شلوار، نوعی شلوار بلند است که از پارچه‌های پشمی یا نخی دوخته می‌شود.

آثار ثبت شده ملی لرستان

از جمله آثار ملی ثبت شده این شهر می توان به مسجد جامع بروجرد-سنگ نبشته خرم‌آباد-مسجد سلطانی-قلعه فلک‌الافلاک-امامزاده جعفر-آبشار بیشه-آبشار وارک- آبشار نوژیان و غار کلماکره اشاره نمود.