جاذبه های تاریخی کرمان

کرمان، پهنه ای وسیع در جنوب شرق ایران، با مردمانی خونگرم و مهمان نواز، گویی نگینی در قلب کویر می درخشد. قدمت این سرزمین به درازای تاریخ ایران است و فرهنگ و تمدن غنی آن، در هر کوی و برزن مشهود است. کرمان در منطقه ای کویری واقع شده و اقلیمی گرم و خشک دارد. تابستان های این استان سوزان و زمستان های آن کوتاه و خنک است. اما در دل این کویر پهناور، گویی باغی سرسبز آرمیده است. در دامنه کوه ها، باغ های انار و پسته با طراوت و شادابی خود، چشم هر بیننده ای را نوازش می دهند. کرمان، دیاری با قدمت ۷۰۰۰ ساله، گویی نگینی در قلب ایران زمین می درخشد. این شهر تاریخی، با جاذبه های طبیعی و فرهنگی بی شمار، هر ساله گردشگران بسیاری را از سراسر ایران و جهان به خود جذب می کند.

قلعه اردشیر کرمان

بر فراز کوهی در نزدیکی کرمان، قلعه‌ای باستانی از دوران اشکانیان و ساسانیان خودنمایی می‌کند. قلعه اردشیر، با دیوارهای خشتی شش متری که بخش زیادی از آن در گذر زمان تخریب شده، یادگاری از عظمت و شکوه ایران باستان است. باستان شناسان معتقدند که این قلعه به دستور اردشیر ساسانی، بنیانگذار سلسله ساسانی، بنا شده است. کشف سکه‌ها و اشیاء نظامی در این قلعه، نشان از کاربری نظامی آن در گذشته دارد.

یخدان مویدی کرمان

در روزگارانی که یخچال‌های امروزی وجود نداشتند، مردم کرمان با ابتکاری جالب، از یخدان‌ها برای نگهداری یخ در فصل‌های گرم سال استفاده می‌کردند. یخدان مویدی، یکی از این یخدان‌های تاریخی است که در دوران صفوی با خشت و آجر ساخته شده است. سقف مخروطی شکل و دیوارهای بلند این یخدان، به خنک ماندن آن در گرمای طاقت‌فرسای کرمان کمک می‌کرد. امروزه یخدان مویدی به عنوان کتابخانه کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد و پذیرای بازدیدکنندگان بسیاری است.

حمام وکیل کرمان

حمام وکیل، یادگاری از دوران زندیه و قاجار، با کاشی‌کاری‌های چشم‌نواز و معماری شگفت‌انگیز، گویی شما را به سفری در زمان می‌برد. این حمام که از دو بخش رختکن و گرمخانه تشکیل شده، در سال ۱۳۶۹ مورد بازسازی قرار گرفته است. حمام وکیل در حال حاضر به عنوان چایخانه‌ای سنتی فعالیت می‌کند و گردشگران بسیاری برای صرف چای، غذاهای محلی کرمان و عکاسی از این بنای تاریخی، به آن مراجعه می‌کنند.

مجموعه گنجعلی خان کرمان

مجموعه گنجعلی خان، مجموعه‌ای بی‌نظیر از بناهای تاریخی در قلب شهر کرمان است که در دوران شاه عباس صفوی به دستور گنجعلی خان، حاکم قدرتمند کرمان، بنا شده است. این مجموعه با معماری باشکوه و اصیل ایرانی، گویی دریچه‌ای به سوی تاریخ و فرهنگ غنی ایران زمین را به روی شما می‌گشاید.

بخش‌های مختلف مجموعه گنجعلی خان:

مسجد گنجعلی خان: این مسجد با کاشی‌کاری‌های خیره‌کننده، گنبدی رفیع و مناره‌های بلند، یکی از زیباترین مساجد ایران است.
ضرابخانه گنجعلی خان (موزه سکه کرمان): در این مکان سکه‌های مختلفی در دوران‌های مختلف ضرب می‌شده و امروزه به عنوان موزه سکه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
میدان گنجعلی خان: این میدان با وسعت و معماری چشم‌نواز، مرکز مجموعه گنجعلی خان است و در گذشته محل برگزاری مراسم و جشن‌های مختلف بوده است.
بازار گنجعلی خان: این بازار با حجره‌های متعدد، محل داد و ستد و رونق اقتصادی در گذشته بوده است.
کاروانسرای گنجعلی خان: این کاروانسرا با معماری سنتی ایرانی، محل استراحت و تجارت کاروان‌ها در دوران گذشته بوده است.
آب انبار گنجعلی خان: این آب انبار با گنجایش بالا، آب آشامیدنی مردم را در زمان‌های کم‌آبی تامین می‌کرده است.
مدرسه گنجعلی خان: این مدرسه با معماری خاص خود، محل تعلیم و تربیت طلاب علوم دینی در گذشته بوده است.
حمام گنجعلی خان (موزه مردم شناسی کرمان): این حمام با تزئینات و نقاشی‌های زیبا، امروزه به عنوان موزه مردم شناسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ارگ باشکوه بم کرمان

ارگ بم با وسعتی بیش از 180 هزار متر مربع، به عنوان بزرگترین بنای خشتی جهان شناخته می‌شود که در قلب کویر لوت و در شهر باستانی بم واقع شده است. قدمت این ارگ باشکوه به قرن پنجم پیش از میلاد و دوره هخامنشیان می‌رسد و در طول تاریخ، شاهد فراز و نشیب‌های بسیاری بوده است.

تاریخچه ارگ بم:

دوره هخامنشیان: ساخت اولیه ارگ بم در این دوره انجام شد.
دوره اشکانیان: ارگ بم در این دوره گسترش پیدا کرد و به عنوان یک دژ نظامی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
قرن 7 تا 11: ارگ بم به عنوان چهارراهی در مسیر جاده ابریشم رونق و اهمیت بسیاری پیدا کرد.
زلزله سال 1382: در این زلزله مخرب، بخش‌های زیادی از ارگ بم تخریب شد.
مرمت و بازسازی: پس از زلزله، با تلاش مرمت‌گران و باستان شناسان، کار بازسازی ارگ بم آغاز شد و پس از 15 سال، این بنای باشکوه دوباره به روی گردشگران گشوده شد.

مسجد جامع کرمان

مسجد جامع کرمان یا مسجد مظفری، بنایی تاریخی در مرکز شهر کرمان است که در زمان مبارزالدین محمد مظفر ساخته شده است. این مسجد بین دو بازار مظفری و بازار قدمگاه قرار گرفته و به سبک چهار ایوانی بنا شده است. مسجد جامع کرمان دارای شبستان‌های متعدد، محراب و سردر معرق کاری شده و کاشی‌کاری‌های زیبایی است. شبستان شمالی مسجد با کاشی‌کاری‌های نفیس در زمان کمال الملک احداث شده و از زیباترین بخش‌های این مسجد است.

مسجد جامع کرمان به عنوان یکی از آثار ملی ایران در تاریخ 12 اسفند 1315 به شماره 276 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

گنبد مشتاقیه کرمان

گنبد مشتاقیه یا سه گنبدان، بنایی باشکوه در نزدیکی قبرستان کهنه کرمان است که در قرن سیزدهم هجری ساخته شده است. این بنا شامل سه گنبد مجزا است که هر کدام داستان و رازهای خود را دارند:

گنبد مشتاق علیشاه: این گنبد متعلق به مشتاق علیشاه، از صوفیان معروف کرمان است که در قرن سیزدهم در این مکان دفن شده است.
گنبد کوثر علیشاه همدانی: این گنبد کاشی‌کاری شده، مقبره کوثر علیشاه همدانی است که در سفر به کرمان بر اثر بیماری جان خود را از دست داد.
گنبد شیخ اسماعیل: این گنبد بدون کاشی‌کاری، متعلق به عارف بزرگ شیخ اسماعیل است که به دلیل زندگی فقیرانه، مقبره‌ای ساده دارد.

گنبد مشتاقیه با آجر و گچ ساخته شده و دارای تزئینات کاشی‌کاری و نقاشی‌های زیبایی است. گنبد اصلی بنا به ارتفاع 18 متر و قطر 14 متر، با کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ مزین شده و جلوه‌ای چشم‌نواز به این بنا بخشیده است. گنبد مشتاقیه به عنوان یکی از آثار ملی ایران در تاریخ 1 فروردین 1345 به شماره 525 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

قلعه دختر کرمان (آتشکده آناهیتا)

قلعه دختر کرمان، بنایی مرموز و باشکوه بر فراز تپه‌ای در شرق شهر کرمان، شامل ویرانه‌های ساختمان‌های سه طبقه و دروازه اصلی قلعه است. قدمت این قلعه به دوران قبل از اسلام و به احتمال زیاد به دوره ساسانیان می‌رسد. برخی معتقدند که این قلعه محل پرستش آناهیتا، الهه آب و باروری در ایران باستان، بوده است.هنوز به طور قطعی مشخص نیست که این قلعه چه کاربری داشته است. برخی معتقدند که این قلعه محل پرستش آناهیتا بوده، در حالی که برخی دیگر آن را به عنوان یک دژ نظامی یا کاخ سلطنتی می‌دانند.

باغ فتح آباد کرمان

باغ فتح آباد، نگینی درخشان در دل کویر، در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی کرمان واقع شده است. این باغ تاریخی که در دوره قاجار و به دستور فضل علی خان بیگلربیگی، حاکم کرمان، بنا شده، به نام باغ بیگلربیگی نیز شهرت دارد. معماری باغ فتح آباد، ترکیبی چشم‌نواز از سبک‌های ایرانی و اروپایی است. حوض بزرگی در مقابل عمارت اصلی، انعکاسی بی‌نظیر از زیبایی باغ را به نمایش می‌گذارد و گویی تابلویی نقاشی را به واقعیت تبدیل می‌کند. باغ فتح آباد، فقط در طول روز زیبا نیست، بلکه با نورپردازی‌های هنرمندانه در شب، به مکانی رویایی برای گشت و گذار تبدیل می‌شود. قدم زدن در باغ در تاریکی شب، حس و حالی شاعرانه و خاطره‌انگیز را به ارمغان می‌آورد.

این باغ تاریخی، در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته و به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم کرمان، پذیرای گردشگران از سراسر ایران و جهان است.