کارکرد صفر سفیران بی صدای صنایع دستی!
در سال‌های اخیر افرادی با عنوان سفیر صنایع دستی انتخاب شدند که کارکردی نداشتند. عدم برنامه مشخص، حمایت و مبهم‌بودن نقش این عنوان تشویقی دلایل ناکارآمدی این سفیران بوده است.
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ مدتی است که تب سفیر برای صنعت گردشگری و صنایع دستی بالا رفته است. این موج به ایران هم رسیده و متولیان گردشگری و صنایع دستی به دنبال یک سفیر برای این حوزه می‌گردند و چند باری افراد مختلفی را انتخاب کرده و به آنها این عنوان را داده‌اند.
سفیر صنایع دستی در واقع یک عنوان نمادین است که به فرد یا نهادی داده می‌شود تا ترویج دهنده و حمایت کننده از صنایع دستی یک کشور یا منطقه‌ای باشد. این عنوان را ممکن است یک نهاد دولتی یا نهادهای وابسته به یک چهره شاخص فرهنگی، هنری یا اجتماعی اعطا کند.
در واقع آنچه انتظار می‌رود که یک سفیر در حوزه صنایع دستی انجام دهد، معرفی زیبایی، اصالت و اهمیت صنایع دستی در رسانه‌ها، نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی است. چرا که این سفیر به طور خاص از میان هنرمندان، صاحب مشاغل یا افراد مشهور انتخاب شده است. به همین دلیل می‌تواند مردم را به خرید و مصرف صنایع دستی اصیل ایرانی تشویق کند. از طرفی می‌تواند صدای مطالبه‌گر هنرمندان صنایع دستی در حوزه‌های بیمه، بازار فروش، آموزش و سیاست‌گذاری باشد و به ایجاد فرصت‌های اقتصادی برای هنرمندان کمک کند.
این فرد می‌بایست در نمایشگاه‌های جهانی و منطقه‌ای به عنوان چهره معرفی‌کننده ظرفیت‌های ایران در حوزه صنایع دستی حضور پیدا کند و با کشورهای دیگر از طریق دیپلماسی صنایع دستی تعامل فرهنگی داشته باشد.
از سویی در راه‌اندازی کارگاه‌ها، کلاس‌ها یا تورهای آموزشی برای ترویج دانش و مهارت‌های سنتی مشارکت کرده و به مستندسازی و احیای رشته‌های در حال فراموشی صنایع دستی کمک کند. این فرد می‌تواند با استفاده از نفوذ خود در میان هنرمندان، چهره‌های شاخص دیگر و نهادهای فرهنگی یک شبکه ارتباطی مؤثر ایجاد کند.
| شاخص‌ها | کره جنوبی | ژاپن | هند | ایران |
نحوه انتخاب | معرفی رسمی هنرمندان برجسته به‌عنوان «میراث زنده» | انتخاب رسمی استادان سنتی توسط دولت و فرهنگستان ملی | انتخاب رسمی استادان سنتی توسط دولت و فرهنگستان ملی | بیشتر چهره‌های عمومی یا هنرمندان مشهور، بدون فراخوان یا معیار مشخص |
| پشتوانه | حمایت دولت و مراکز فرهنگی (مثلاً مرکز فرهنگی کره | حمایت مستقیم دولت و آژانس‌های فرهنگی | دارای پشتیبانی وزارت صنایع و بازرگانی، شورای صنایع دستی | ضعیف یا مبهم؛ غالباً بدون بودجه مشخص یا نهاد پشتیبان فعال |
| برنامه‌های اجرایی | شرکت در پروژه‌های آموزشی، نمایشگاه‌ها، تعامل فرهنگی بین‌المللی | آموزش نسل جوان، ترویج هنر در سطح بین‌المللی، مستندسازی | اعزام به نمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها، پروژه‌های آموزش جهانی | محدود، بدون تقویم مشخص یا هدف عملیاتی |
| نقش جهانی و بین‌المللی | حضور پررنگ در آسیا و اروپا؛ شرکت در بینال‌ها و هفته‌های فرهنگی | الگوسازی جهانی، تأثیرگذار در حفظ هویت ملی و تعامل فرهنگی | فعال در سطح آسیا، اروپا، آفریقا؛ بازاریابی فرهنگی فعال | بسیار کم‌رنگ؛ عمدتاً در حد نام‌گذاری داخلی |
| نحوه ارزیابی عملکرد | عملکرد با گزارش‌دهی مستند و بررسی نتایج ملموس | ارزیابی مستمر توسط نهادهای تخصصی هنری و فرهنگی | نظارت دوره‌ای و پیگیری خروجی‌ها | فاقد ارزیابی مشخص؛ صرفاً جنبه تشویقی دارد |
در سال‌های اخیر افراد متعددی به عنوان سفیر صنایع دستی یا حتی سفیر گردشگری ایران معرفی شدند. از همه پر حاشیه تر ساره بیات بود که به عنوان بازیگر و تنها به دلیل رشته تحصیلی اش که فرش بود، به عنوان سفیر صنایع دستی انتخاب شد اما تصاویرش با لباسی از پوست حیوانات توجهات را جلب کرد.
البته بعدتر این عنوان تشویقی از وی گرفته شد و وزارت میراث فرهنگی هم اعلام کرد که فرد دیگری را جایگزین خواهد کر د.
به تازگی نیوشا ضیغمی به عنوان سفیر برندسازی صنایع‌دستی مازندران معرفی شد. اعطای این برند به یک بازیگر به دلیل افتتاح فروشگاه صنایع دستی او در ایزدشهر و حمایت اداره کل میراث فرهنگی مازندران از این بازیگر بوده است.
این عنوان تشویقی برای حوزه گردشگری هم مطرح بود. به عنوان مثال مجموعه غار آبی علیصدر، رضا قیطاسی قهرمان برجسته ورزش‌های قدرتی ایران و قوی‌ترین مرد جهان را به منظور رونق گردشگری استان همدان و برقراری پیوند ورزش قهرمانی با گردشگری سفیر گردشگری نامید.
علی پیروج نایب‌قهرمان پرتاب نیزه پارالمپیک پاریس نیز به‌عنوان سفیر گردشگری کهگیلویه و بویراحمد معرفی شد. در کنار آنها محمد بحرانی سفیر گردشگری مسئولانه فارس، نعیمه نظام دوست سفیر بوم گردی‌های ایران، داریوش ارجمند سفیر گردشگری کرمانشاه نیز معرفی شده‌اند حتی یک نماینده مجلس هم به عنوان سفیر صنایع دستی بابل معرفی شد.
مجید مظفری هم به عنوان سفیر گردشگری در نمایشگاه بین المللی گردشگری تهران معرفی شد و قرار بود این بازیگر به همراه یک جوان به شهرهای کشور سفر کند و مبلغ گردشگری ایران شوند که این پروژه هم با شکست رو به رو شد.
اما تأثیر اهدای این عنوان نمادین چه چیزی بوده است؟ جز اینکه اهدا کنندگان این عنوان در انتظار بوده‌اند تا این سفیران حرکتی زده و گردشگری شهر یا صنایع دستی آن شهر یا کشورشان را معرفی کنند.
در واقع این عنوان تشویقی از یک حرکت بین المللی آغاز شد که معروف ترین آنها اعطای این عنوان به یک بازیکن فوتبال بود لیونل مسی بود که او سفیر گردشگری یک کشور شد. او با دوستان و یا خانواده اش در سفر به مناطق مختلف و انتشار تصاویرشان باعث شدند بسیاری از مناطق ناشناخته این کشور در معرض توجه قرار گیرد.
با این حال هرازگاهی مشاهده می‌شود برخی از هنرمندان نه به عنوان سفیران صنایع دستی بلکه به عنوان یک هنرمند در مجامع بین المللی حاضر شده و از المان‌های ایرانی در طراحی لباس‌های خود استفاده کرده و از این طریق توجهات را به خود جلب کرده‌اند.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید