جاهای دیدنی قزوین

قزوین، شهر بزرگ و تاریخی ایران، در قلب استان قزوین جای گرفته است. این شهر که 57 سال در دوران صفویان پایتخت ایران بود، میراث‌دار بناها و موزه‌های بی‌شماری از آن دوران است. عنوان پایتخت بزرگ خوشنویسی ایران نیز گواه دیگری بر جایگاه والای این شهر در تاریخ و فرهنگ ایران است. میرعماد قزوینی، نام‌آورترین خوشنویس ایرانی، تنها یکی از ستارگان درخشان آسمان هنر این شهر است.

موقعیت جغرافیایی قزوین در گلوگاه ارتباطی استان‌های شمالی و غربی کشور، آن را به محل گذر بسیاری از گردشگران تبدیل کرده است. اما غافلگیری بسیاری از مسافران، جاذبه‌های گردشگری و اماکن دیدنی قزوین است که در گذر از این شهر، از نظرها پنهان می‌مانند.

کاخ موزه چهل ستون قزوین (عمارت کلاه فرنگی شاه طهماسب)

کاخ موزه چهلستون، یا عمارت کلاه فرنگی، یادگاری ارزشمند از دوران صفوی در قلب شهر قزوین است. این بنا که در میدان آزادی (سبزه میدان) واقع شده، تنها کوشک باقی‌مانده از مجموعه کاخ‌های سلطنتی شاه طهماسب است. در سال 951 هجری قمری، شاه طهماسب صفوی، پایتخت را از تبریز به قزوین انتقال داد و دستور ساخت باغی مربع شکل با عمارت‌های عظیم، تالارها، ایوان‌ها و حوض‌های زیبا را صادر کرد. گفته می‌شود معمار ترک این بنا، آن را با شیوه شطرنجی و پنجره‌های چوبی ظریف طراحی کرده است. در دوران قاجار، محمدباقر سعدالسلطنه، فرماندار وقت قزوین، عمارت را بازسازی کرد و نام چهلستون را بر آن نهاد. ارزش تاریخی و معماری این بنا، سبب ثبت آن در فهرست آثار ملی ایران با شماره 389 در سال 1334 شد.

قلعه تاریخی الموت و دریاچه اوان قزوین

الموت، نامی آشنا در تاریخ و فرهنگ ایران، در دل استان قزوین خودنمایی می‌کند. این منطقه، علاوه بر طبیعت بکر و چشم‌نواز، به واسطه قلعه الموت، مقر حسن صباح و اسماعیلیان، شهرت جهانی یافته است. قلعه الموت، بر فراز صخره‌ای بلند در ارتفاع 2100 متری، به مانند نگینی درخشان، چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند. این قلعه که قدمت آن به دوران پیش از اسلام می‌رسد، در طول تاریخ شاهد وقایع و رویدادهای مهمی بوده است. حسن صباح، رهبر اسماعیلیان، در قرن پنجم هجری قمری، الموت را به عنوان مقر خود برگزید و قلعه را به مرکزی علمی و سیاسی تبدیل کرد. علاوه بر قلعه الموت، الموت دارای جاذبه‌های طبیعی فراوانی است که هر گردشگری را مجذوب خود می‌کند. دره‌های سرسبز، رودخانه‌های خروشان، چشمه‌های جوشان، و آبشارهای بلند، تنها گوشه‌ای از زیبایی‌های این منطقه است.

حمام قجر قزوین

حمام قجر، یادگاری ارزشمند از دوران صفوی، در شهر تاریخی قزوین خودنمایی می‌کند. این حمام که در سال 1057 هجری قمری به دستور امیر گونه خان قاجار قزوینی، از سرداران شاه عباس صفوی، ساخته شد، در ابتدا حمام شاهی نامیده می‌شد. حمام قجر با مساحتی حدود 1045 متر مربع، از سه بخش اصلی سربینه، میاندر و گرمخانه تشکیل شده است. قسمت زنانه و مردانه حمام مجزا است و در اصلی آن به سمت جنوب است. سربینه ی حمام با حوضی زیبا در وسط، 6 شاه‌نشین و طاق نما را در پلانی هشت ضلعی به گرمخانه پیوند می‌دهد. در سال 1379، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری این بنای تاریخی را خریداری کرد و شهرداری قزوین و سازمان نوسازی و بهسازی هزینه مرمت آن را به عهده گرفتند. امروزه، حمام قجر به موزه مردم‌شناسی تبدیل شده است و در سه بخش اقوام، آداب و رسوم و مشاغل، فرهنگ و تاریخ قزوین را به نمایش می‌گذارد. این اثر در تاریخ 11 مردادماه 1384 با شماره 12601 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

کلیسای کانتور قزوین

کلیسای کانتور، کوچک‌ترین کلیسای ارتدکس ایران و سومین کلیسای کوچک جهان، در شهر قزوین خودنمایی می‌کند. کانتو در زبان روسی به معنی مقر یا مرکز است. این کلیسا در زمان جنگ جهانی دوم و استغال ایران توسط روس‌ها ساخته شد و با نام برج ناقوس نیز شناخته می‌شود. ورودی کلیسا در ضلع غربی آن قرار دارد و شامل فضای ورودی با سقف شیب‌دار و درب ورودی می‌شود. حیاط کلیسا میزبان دو سنگ قبر است که یکی متعلق به یک خلبان روس و دیگری مربوط به یک مهندس روس است که در ایران فوت شده بودند. گفته می‌شود صاحب این بنا فردی به نام استاد حسین معمار بود که بعدها با نام حسین کانتور معروف شد. زیر گنبد کلیسا نیز صلیبی نصب شده که نماد مسیحیان ارتدکس است و یک خط مورب هم روی آن قرار دارد.

مسجد جامع قزوین

مسجد جامع قزوین، که با نام‌های مسجد جامع عتیق و مسجد جامع کبیر نیز شناخته می‌شود، یکی از بزرگترین مساجد ایران و قدیمی‌ترین مسجد جامع این سرزمین است. بنای نخست این مسجد بر روی آتشکده‌ای از دوران ساسانیان، به سبک چهار ایوانی ساخته شد. آتشکده در بخش ایوان جنوبی مسجد فعلی قرار داشته است. هارون‌الرشید در سال 192 هجری دستور ساخت این مسجد را صادر کرد. در جریان حمله مغول‌ها به ایران، بخشی از مسجد جامع تخریب شد، اما مرمت آن به سرعت انجام شد.

در مسجد جامع قزوین، شاهد آثار معماری چند دوره مختلف هستیم. قدیمی‌ترین بخش آن متعلق به سده دوم اسلامی است. ایوان‌ها در دوران صفویه بازسازی شد، اما ایوان شرقی در دوران قاجار مرمت شده است. در سال 500 هجری قمری نیز به دستور امیر خمارتاش ابن عبدالله عمادی، وزیر سلطان ملکشاه سلجوقی، در ضلع جنوبی مسجد مقصوره خمارتاشی ساخته شد. در اردیبهشت 1392، مناره غربی مسجد مرمت شد و در شبستان غربی، موزه‌ی سنگ و سفال شروع به کار کرد. مسجد جامع قزوین در 15 دی‌ماه 1310، با شماره 121 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

عمارت و باغ سپهدار قزوین

عمارت باغ سپهدار، یادگاری از دوران قاجار، در خیابان فلسطین غربی شهر قزوین خودنمایی می‌کند. این عمارت، خانه محمدولی خان سپهسالار تنکابی، ملقب به سپهدار اعظم، از رجال معروف قاجار است که امروزه به موزه کشاورزی تبدیل شده است. گفته می‌شود این عمارت بین سال‌های 1323 تا 1327 هجری قمری ساخته شده است. در ساخت این بنا از عمارت کلاه فرنگی شاه طهماسب (کاخ چهل‌ستون قزوین) و مهمانخانه بزرگ قزوین الهام گرفته شده است. در جنگ جهانی اول، نظامیان روس و انگلیس از این عمارت استفاده می‌کردند. بعدها به دلیل بدهکاری مالیاتی صاحب ملک به دولت، عمارت به تصرف دولت درآمد. این بنا از دو طبقه تشکیل شده است. طبقه اول شامل چند اتاق (با کاربری خدماتی)، راهرو و یک سالن مرکزی است. در طبقه دوم تعدادی اتاق و تالاری مستطیل شکل وجود دارد. عمارت باغ سپهدار قزوین در سوم اسفند سال 1377، با شماره 2227 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آب انبار سردار بزرگ قزوین

آب انبار سردار بزرگ، یادگاری از دوران قاجار، در محله راه ری شهر قزوین خودنمایی می‌کند. این آب انبار، بزرگترین آب انبار تک گنبدی در ایران و حتی جهان است. این بنا دارای گنبدی بلند و آجری است و روی بدنه‌ی آجری آن، نورگیرهایی تعبیه شده است. دو برادر به نام‌های محمدحسن خان و محمدحسین خان، از امرا و سرداران زمان فتحعلی شاه، محمد شاه و ناصرالدین شاه بانیان ساخت این بنا با چنین ویژگی‌های خاص و منحصر به فرد بودند. حجم مخزن این آب انبار بیش از سه هزار متر مکعب است که به عنوان سیستم بزرگ آبرسانی شهر محسوب می‌شد. در دو طرف ورودی این آب انبار، سکوی سنگی بزرگی برای نشستن و استراحت کردن وجود دارد. به طور کلی این آب انبار ۵۰ پله‌ی سنگی دارد که ارتفاع هر یک از این پله‌ها، به طور متوسط ۲۵ سانتی‌متر است. این پله‌های سنگی در نهایت به کانالی مشهور به راه شیر می‌شود که سقفی قوسی‌شکل دارد. این اثر تاریخی در ۸ شهریور ۱۳۵۵ با شماره ثبت ۱۳۳۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

سرای سعدالسلطنه قزوین

سرای سعدالسلطنه، یادگاری از دوران قاجار، در شهر تاریخی قزوین خودنمایی می‌کند. این سرا، بزرگترین کاروانسرای سر پوشیده داخلی شهری در ایران است که به دستور سعدالسلطنه، حاکم وقت قزوین، در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد. ارزشمندترین قسمت این بنا، چهارسوق آن است که از تقاطع قائم دو راسته ایجاد شده و گنبد بزرگ کاشی‌کاری شده بر فراز آن قرار دارد. چهار نیم‌گنبد با رسمی‌بندی و نورگیر در چهار طرف گنبد، سبب می‌شود فضا بزرگتر به نظر برسد. این سرا بیش از 6.2 هکتار وسعت دارد. امروزه بسیاری از قسمت‌های این سرا بازسازی و بهسازی شده و زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اداره می‌شود. سرای سعدالسلطنه در 11 مرداد سال 1357، با شماره‌ی 2089 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.